فایده
جعفربن شمس الخلافه در کتاب الآداب بخشی را به جملاتی از قرآن که در روند مثل واقع شده‌اند اختصاص داده؛ و این همان نوع بدیع است که «ارسال المثل» می‌نامند، و این آیات را از این نوع آورده؛
﴿لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ كَاشِفَةٌ ٥٨﴾[النجم: ۵۸].
«آشکار کننده‌ای جز خداوند ندارد».
﴿لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ﴾[آل‌عمران: ۹۲].
«به بهشت دست نیابید تا اینکه از آنچه دوست دارید انفاق کنید».
﴿ٱلۡـَٰٔنَ حَصۡحَصَ ٱلۡحَقُّ﴾[یوسف: ۱].
«حالا حق آشکار شد».
﴿وَضَرَبَ لَنَا مَثَلٗا وَنَسِيَ خَلۡقَهُۥ﴾[یوسف: ۷۸].
«برای ما مثلی زد و آفرینش خودش را فراموش کرد».
﴿ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ يَدَاكَ﴾[الحج: ۱۰].
«این اثر همان کارهای زشتی است که کرده‌ای».
﴿قُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ ٱلَّذِي فِيهِ تَسۡتَفۡتِيَانِ﴾[یوسف: ۴۱].
«در قضای الهی آنچه پرسش کردید چنین حکم شده».
﴿أَلَيۡسَ ٱلصُّبۡحُ بِقَرِيبٖ﴾[هود: ۸۱].
«آیا صبح نزدیک نیست، (مگر نه صبح نزدیک است)».
﴿وَحِيلَ بَيۡنَهُمۡ وَبَيۡنَ مَا يَشۡتَهُونَ﴾[سبأ: ۵۴].
«و میان آنها و آنچه مایلند جدایی افتاد».
﴿لِّكُلِّ نَبَإٖ مُّسۡتَقَرّٞ﴾[الأنعام: ۶۷].
«هر خبری را وقت معینی است».
﴿وَلَا يَحِيقُ ٱلۡمَكۡرُ ٱلسَّيِّئُ إِلَّا بِأَهۡلِهِۦ﴾[فاطر: ۴۳].
«و فکر بد جز صاحبش را هلاک نگرداند».
﴿قُلۡ كُلّٞ يَعۡمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِۦ﴾[الإسراء: ۸۴].
«هر کسی برحسب روش خود (طبیعت ذات و طبیعت خود) کار می‌کند».
﴿وَعَسَىٰٓ أَن تُحِبُّواْ شَيۡٔٗا وَهُوَ شَرّٞ لَّكُمۡ﴾[البقرة: ۲۱۶].
«ندارید و حال آنکه برایتان خیر است».
﴿كُلُّ نَفۡسِۢ بِمَا كَسَبَتۡ رَهِينَةٌ ٣٨﴾[المدثر: ۳۸].
«هر کسی در گرو کارهای خویش است».
﴿مَّا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ﴾[المائدة: ۹۹].
«بر پیغامبر جز ابلاغ رسالت چیزی نیست».
﴿مَا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ مِن سَبِيلٖ﴾[التوبة: ۹۱].
«بر نیکوکاران باکی نیست».
﴿هَلۡ جَزَآءُ ٱلۡإِحۡسَٰنِ إِلَّا ٱلۡإِحۡسَٰنُ ٦٠﴾[الرحمن: ۶۰].
«آیا سزای نیکی جز نیکی است».
﴿كَم مِّن فِئَةٖ قَلِيلَةٍ غَلَبَتۡ فِئَةٗ كَثِيرَةَۢ﴾[البقرة: ۲۴۹].
«چه بسا که گروهی اندک بر گروه بسیار پیروز شود».
﴿ءَآلۡـَٰٔنَ وَقَدۡ عَصَيۡتَ قَبۡلُ﴾[یونس: ۹۱].
«حالا (ایمان می‌آوری) و حالا آنکه از پیش نافرمانی کردی؟».
﴿تَحۡسَبُهُمۡ جَمِيعٗا وَقُلُوبُهُمۡ شَتَّىٰ﴾[الحشر: ۱۴].
«آنها را همدست می‌پنداری و حال آنکه دلهایشان پراکنده است».
﴿وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثۡلُ خَبِيرٖ﴾[فاطر: ۱۴].
«و هیچ‌کس همچون (خدای) دانا تو را به حقیقت امر آگاه نسازد».
﴿كُلُّ حِزۡبِۢ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ﴾[الروم: ۳۲].
«هر حزبی به آنچه دارند دل خوش هستند».
﴿وَلَوۡ عَلِمَ ٱللَّهُ فِيهِمۡ خَيۡرٗا لَّأَسۡمَعَهُمۡ﴾[الأنفال: ۲۳].
«و اگر خداوند در آنها خیری می‌دانست آنها را شنوا می‌کرد».
﴿وَقَلِيلٞ مِّنۡ عِبَادِيَ ٱلشَّكُورُ﴾[سبأ: ۱۳].
«و اندکی از بندگانم شکرگذارانند».
﴿لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَا﴾[البقرة: ۲۸۶].
«خداوند هیچ کس را بیش از توانش تکلیف نمی‌دهد».
﴿قُل لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡخَبِيثُ وَٱلطَّيِّبُ﴾[المائدة: ۱۰۰].
«بگو که بد و نیک با هم مساوی نیستند».
﴿ظَهَرَ ٱلۡفَسَادُ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ﴾[الروم: ۴۱]
«فساد و پریشانی در خشکی و دریا آشکار شد».
﴿ضَعُفَ ٱلطَّالِبُ وَٱلۡمَطۡلُوبُ﴾[الحج: ۷۳].
«طالب و مطلوب (بت‌پرستان) ضعیفند».
﴿لِمِثۡلِ هَٰذَا فَلۡيَعۡمَلِ ٱلۡعَٰمِلُونَ ٦١﴾[الصافات: ۶۱].
«تلاشگران باید که بر چنین شیوه‌ای سعی و عمل کنند».
﴿وَقَلِيلٞ مَّا هُمۡ﴾[ص: ۲۴].
«اینان اندک هستند».
﴿فَٱعۡتَبِرُواْ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَبۡصَٰرِ﴾[الحشر: ۲].
«پس ای هوشیاران (عالَم) پند و عبرت گیرید».
و آیاتی دیگر ...َ