فایده
ابوحیوة خوانده:
﴿فَأَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهَا رُوحَنَا﴾[مریم: ۱۷].
به تشدید، و ابن مهران آن را تفسیر کرده که یکی از نامهای جبرئیل است این گفته را کرمانی در عجایب خود حکایت نموده است.
۳ و ۴ – هاروت و ماروت؛ ابن أبی حاتم از علیسآورده که فرمود: هاروت و ماروت دو فرشته از فرشتگان آسمان هستند؛ و من یک جزء مستقل در شرح قصه آنها تألیف کردهام.
۵- رعد: در کتاب ترمذی، در حدیثی از ابن عباس آمده که: یهود به پیغمبر اکرم صگفتند: از رعد به ما خبر ده، فرمود: فرشتهای از فرشتگان است که بر ابر گماشته شده است.
و ابن ابیحاتم از عکرمه آورده که گفت: رعد فرشتهای است که تسبیح میگوید.
و از مجاهد آمده که: از رعد سؤال شد، گفت: او فرشتهای است که رعد نامیده میشود، مگر ندیدهای خداوند میگوید:
﴿وَيُسَبِّحُ ٱلرَّعۡدُ بِحَمۡدِهِۦ﴾[الرعد: ۱۳].
۶- برق: ابن ابی حاتم از محمدبن مسلم آورده که گفت: به ما رسیده که برق فرشتهای است چهار چهره دارد: صورت انسان، و صورت گاو، و صورت کرگس، و صورت شیر، و چون دمش را به حرکت آرد همان برق است.
۷- مالک: خازن آتش جهنم.
۸- سجل: ابن ابی حاتم از ابوجعفرباقر آورده که فرمود: سجل فرشتهای است و هاروت و ماروت از دستیارانش بودهاند.
و از ابن عمر آورده که گفت: سجل فرشته است. و از سدی آورده که گفت: فرشتهای است که بر پروندهها گماشته شده است.
۹- قعید: مجاهد ذکر کرده که نام فرشته نویسنده گناهان است، و ابونعیم در حلیه این را آورده است، و این نه فرشته میشود.
۱۰- و ابن ابیحاتم از طرق مرفوع، موقوف و مقطوعی آورده که ذوالقرنین فرشتهای از فرشتگان بود، اگر صحیح باشد شماره فرشتگانی که در قرآن نامشان آمده به ده میرسد.
۱۱- و ابن ابیحاتم از طریق علی بن ابی طلحه از ابن عباس درباره فرموده خدای تعالی:
﴿يَوۡمَ يَقُومُ ٱلرُّوحُ﴾[النبأ: ۳۸].
آورده که گفت: فرشتهای از عظیمترین فرشتگان است. و بدینترتیب شماره آنها به یازده میرسد.
۱۲- سپس دیدم راغب در مفرداتش درباره خدای تعالی:
﴿هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ ٱلسَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ﴾[الفتح: ۴].
گفته: گویند او فرشتهای است که در دل مؤمن سکونت یافته و به او امنیت میبخشد، چنانکه روایت شده: سکینه بر زبان عمر نطق میکند.