توجه
اما آن حدیث طولانی که در فضایل هر سورهی قرآن نقل شده، جعلی است، چنانکه حاکم در المدخل به سند خود از ابوعمار مروزی آورده که به ابوعصمه جامع گفته شد: چگونه از عکرمه از ابن عباس در فضایل قرآن سوره به سوره روایت کردهای، و حال آنکه نزد شاگردان عکرمه این خبر نیست؟ گفت: من دیدم مردم از قرآن روی گردانیده و به فقه ابوحنیفه و مغازی ابن اسحاق اشتغال یافتهاند، پس این حدیث را برای رضای خدا جعل کردم!.
و ابن حبان در مقدمه تاریخ الضعفاء از ابن مهدی آورده که گفت: به میسره ابن عبد ربه گفتم: این احادیث را از کجا آوردی که هر کس چنین بخواند برای او چنان است؟ گفت: به خاطر اینکه مردم را به آنها تشویق کنم آنها را جعل نمودم.
و از مؤمل بن اسماعیل روایت میکنیم که گفت: استادی حدیث ابی بن کعب را در سوره به سوره قرآن برایم روایت کرد، پس گفت: مردی در مدائن که زنده هست این را برایم حدیث گفت، پس به نزد او رفتم، و گفتم: چه کسی این را برایت حدیث کرد؟ گفت: استادی در بصره، به نزد آن استاد رفتم و به او گفتم: چه کسی این را برایت حدیث گفت؟ جواب داد: استادی در آبادان برایم نقل کرد، به نزد او عزیمت کردم، پس دستم را گرفت و به خانهای برد، دیدم گروهی از صوفیان آنجا هستند و استادی در میان آنهاست، گفت: این استاد برایم این حدیث را گفت، پس گفتم: ای استاد چه کسی برایت این حدیث را گفت؟ جواب داد: کسی برایم حدیث نکرد، ولی ما دیدیم مردم از قرآن روی گردانیدهاند پس این حدیث را برای آنها جعل کردیم تا دلهایشان را به سوی قرآن صرف نمایند.
ابن الصلاح گفته: واحدی مفسر و کسانی که از مفسرین این خبر را در تفاسیر خود آوردهاند خطا کردهاند.