فصل
قاعدهی عربی آن است که لفظ با حروف هجاء، و رعایت ابتدا و وقف نگاشته شود، و علمای نحو برای آن اصول و قواعدی تنظیم نمودهاند که در بعضی از حروف، خط مصحف امام با این قواعد اختلاف دارد.
اشهب گفته: از امام مالک سؤال شد: آیا میشود مصحف را مطابق آنچه مردم پدید آوردهاند نوشت؟ گفت: نه؛ قرآن را جز مطابق با نوشته نخستین نمیشود نوشت. الدانی این را در المقنع روایت کرده و گفته است: از علمای امت مخالفی ندارد.
و در جای دیگر گفته: از امام مالک سؤال شد از حروفی که در قرآن از قبیل واو و الف باشد، آیا میتوان آنها را در مصحف تغییر داد؟ گفت: نه.
ابوعمرو گفته: منظور واو و الفی است که در نوشتن زیاد شده و در لفظ نیست، مانند: واو در «اولوا» و امام احمد گفته: مخالفت با مصحف امام در واو و یاء و الف و مانند اینها حرام است.
و بیهقی در شعبالإیمان گفته: هر کس مصحفی مینویسد شایسته است که خطی که با آن این مصاحف را نوشتهاند رعایت کند، و با آنها مخالفت ننماید، و آنگونه که نوشتهاند چیزی را تغییر ندهد؛ زیرا که آنان دانشنمندتر، و راستدل و زبانتر، و امانتدارتر از ما بودهاند، پس زیبنده نیست که در استدراک آنچه نگاشتهاند برای خودمان حقی بپنداریم.
میگویم: اکنون امر نگارش مصحف را در حذف و زیاده و همزه و بدل و فصل، و آنچه دو قرائت در آن هست و موافق یکی از آنها نوشته شده است خلاصه میکنیم.