الإتقان فی علوم القرآن - فارسی- جلد دوم

فهرست کتاب

مشاکله

مشاکله

یادآوردن یک شیء با لفظ دیگر، به جهت اینکه به طور تحقیقی یا تقدیری در گونه اول (مصاحبت حقیقی) واقع شده باشد؛ مانند فرموده خدای تعالی:

﴿تَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِي وَلَآ أَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِكَ[المائدة: ۱۱۶].

﴿وَمَكَرُواْ وَمَكَرَ ٱللَّهُ[آل‌عمران: ۵۴].

که عنوان «نفس» و «مکر» را بر خدای تعالی اطلاق کردن به جهت همشکلی با مصاحب آن کلمه‌هاست. و همینطور است فرموده خداوند:

﴿وَجَزَٰٓؤُاْ سَيِّئَةٖ سَيِّئَةٞ مِّثۡلُهَا[الشوری: ۴۰].

چون سزا دادن از روی حق «سیئه» نامیده نمی‌شود،

﴿فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱعۡتَدُواْ عَلَيۡهِ[البقرة: ۱۹۴].

﴿ٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰكُمۡ كَمَا نَسِيتُمۡ[الجاثیة: ۳۴].

﴿فَيَسۡخَرُونَ مِنۡهُمۡ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنۡهُمۡ[التوبة: ۷۹].

﴿إِنَّمَا نَحۡنُ مُسۡتَهۡزِءُونَ ١٤ ٱللَّهُ يَسۡتَهۡزِئُ بِهِمۡ[البقرة: ۱۴-۱۵].

و گونه دوم (مصاحبت تقدیری) فرموده خدای تعالی:

﴿صِبۡغَةَ ٱللَّهِ[البقرة: ۱۳۸].

یعنی: پاکیزگی از سوی خداوند، چونکه ایمان جانها را پاک می‌سازد، و اصلش آن است که مسیحیان فرزندان خود را در آب زرد رنگی فرو می‌برند که آن را «غسل تعمید» می‌نامند، و می‌گویند: این آب پاک‌کننده آنهاست، پس خداوند از ایمان به «صبغة‌الله = رنگ خدا» تعبیر آورد به جهت مشاکله با این قرینه.