مشاکله
یادآوردن یک شیء با لفظ دیگر، به جهت اینکه به طور تحقیقی یا تقدیری در گونه اول (مصاحبت حقیقی) واقع شده باشد؛ مانند فرموده خدای تعالی:
﴿تَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِي وَلَآ أَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِكَ﴾[المائدة: ۱۱۶].
﴿وَمَكَرُواْ وَمَكَرَ ٱللَّهُ﴾[آلعمران: ۵۴].
که عنوان «نفس» و «مکر» را بر خدای تعالی اطلاق کردن به جهت همشکلی با مصاحب آن کلمههاست. و همینطور است فرموده خداوند:
﴿وَجَزَٰٓؤُاْ سَيِّئَةٖ سَيِّئَةٞ مِّثۡلُهَا﴾[الشوری: ۴۰].
چون سزا دادن از روی حق «سیئه» نامیده نمیشود،
﴿فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱعۡتَدُواْ عَلَيۡهِ﴾[البقرة: ۱۹۴].
﴿ٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰكُمۡ كَمَا نَسِيتُمۡ﴾[الجاثیة: ۳۴].
﴿فَيَسۡخَرُونَ مِنۡهُمۡ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنۡهُمۡ﴾[التوبة: ۷۹].
﴿إِنَّمَا نَحۡنُ مُسۡتَهۡزِءُونَ ١٤ ٱللَّهُ يَسۡتَهۡزِئُ بِهِمۡ﴾[البقرة: ۱۴-۱۵].
و گونه دوم (مصاحبت تقدیری) فرموده خدای تعالی:
﴿صِبۡغَةَ ٱللَّهِ﴾[البقرة: ۱۳۸].
یعنی: پاکیزگی از سوی خداوند، چونکه ایمان جانها را پاک میسازد، و اصلش آن است که مسیحیان فرزندان خود را در آب زرد رنگی فرو میبرند که آن را «غسل تعمید» مینامند، و میگویند: این آب پاککننده آنهاست، پس خداوند از ایمان به «صبغةالله = رنگ خدا» تعبیر آورد به جهت مشاکله با این قرینه.