حضرت آدم÷ و فرا گرفتن علوم از جانب خدا
﴿وَعَلَّمَ ءَادَمَ ٱلۡأَسۡمَآءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمۡ عَلَى ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ...﴾[البقرة: ۳۱].
***
توضیح موضوع: خداوندﻷ برای رسانیدن پیامهای خود به انسانها، کسانی را برگزید که از حیث نوعی، صنفی، روحی، جسمی و اخلاقی نسبت به انجام دادن وظیفهی پیامرسانی کاملاً قادر و توانا باشند، و علاوه بر این، مهر و نشانی هم بر کارهای آنان مشاهده گردد که هر کس آن مهر و نشان را ببیند، یقین حاصل کند که آنان پیامآوران از جانب خدا هستند و آنچه تبلیغ میکنند، کلاً پیامهای خدا میباشد؛ بنابراین پیامبران خدا باید دارای ویژگیهایی باشند که در ذیل به چند ویژگی آنها اشاره میشود:
• از نوع انسان باشند، زیرا نخستین شرط امکان پیامرسانی، همنوع بودن و حتی همرنگ و هم لباس، و همزبان بودن است.
• باید از صنف مردان (رجال) باشند، زیرا مردان صنفاً برای تحمل مشقتها و سختیهای تبلیغ رسالتهای آسمانی، بیشتر نستوه و دارای صلابت و مقاومت بیشتری میباشند.
• باید زبانِ بیان، و چشم و گوش، و بقیهی حواسشان کاملاً سالم باشند، و معایب و زشتیها و نقصهایی در اندام آنان وجود نداشته باشد، زیرا در غیر این صورت افراد معیوب و ناقص الخلقه به شمار میآیند و از چشم مردم میافتند و کار تبلیغ آنان غیرممکن و یا ناقص و معیوب خواهد بود.
• باید از تمام بیماریهای مزمن و نفرتانگیز مانند: برص و جذامی و غیره، مصون باشند، زیرا اگر چنان بیماریهایی را داشته باشند، مردم حق خواهند داشت از آنان بگریزند و حرفهای آنان را نشنوند و امکان ندارد خدا کسانی را برای پیامرسانی خود برگزینند که مردم آنها را معیوب و ناقص الخلقه و از چشم افتاده بدانند، یا حق داشته باشند که حرف آنان را نشنوند، زیرا چنین امری با حکمت والای باری تعالی، در تضاد است.
• باید همانگونه که از بیماریهای مزمن و نفرت انگیز مصون هستند، از همهی بیماریهای روحی و اختلالات روانی، محفوظ، و کلاً دارای عقل سالم و هوش و درک و فراست کاملی باشند و همواره از اشتغال به کارها و رفتارهایی پرهیز کنند که سبب پایین آمدن ارزش اجتماعی آنان میگردد.
• باید علاوه بر کمال صداقت، صراحت و شجاعت در پیامرسانی، دارای چنان روحیهی آزاد و مقاومی باشند که جز سلطهی خدا و وحی او هیچ سلطهی خارج وجود خود را نپذیرند و در برابر تهدید و ارعاب، و تشویق و تطمیع قدرتمندانِ روزگار، ذرهای از خط پیامرسانی کنار نیایند و سلطهی نفس خود را نیز نپذیرند و هرگز خود را با گناهان کبیره یا صغیرهی خفّتآور، لکهدار نکنند و برای همیشه معصوم باقی بمانند.
• پیامبران باید در اجرای احکام و تبلیغ آنها، امانتدار باشند، زیرا اگر با انجام کاری حرام یا مکروه، خیانت در حکم خدا کنند، حرام و مکروه در نظر مردم، واجب یا مستحب میشوند، و گویی که این دو جمله اموری هستند که خداوند به آنها امر کرده است، در حالی که خداوند به انجام حرام یا مکروه امر نمیکند.
• پیامبران علوم و معارف دینی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، فردی، اجتماعی، عبادی، خانوادگی، مادی، معنوی، دنیوی، اخروی و غیره را از خدا میآموزند، علوم و معارفی که عقل به تنهایی قادر به شناخت آنها نیست، بلکه این خدا است که آنها را از حقایق و اسرار و علوم و معارفی که عقل قادر به شناخت آنها نیست میآگاهاند و تعلیم میدهد.