«کار و تلاش»
کسب و کار و تلاش اقتصادی با توجه به همهی بخشها و زمینههای گوناگونش، چنانچه با نیّت نیکو و با روشی علمی و درست انجام پذیرد و حدود خداوند در آنها مورد توجه قرار گیرد، از بهترین و زیباترین اسباب نزدیکی به خداوند به حساب میآید. به ویژه کارهای تولیدی مانند: کشاورزی و صنعت و معدن و...
رسول خدا ج مردم را توجیه فرموده که هر گونه کار و حرفهای هر چند کم و بیارزش هم باشد، از دست دراز نمودن و درخواست کمک از دیگران بسیار بهتر و محترمانهتر است.
رسول خدا ج میفرماید:
«اگر کسی از شما طنابی بر دوش اندازد و به کوه برود و پشتهای چوب بیاورد و آن را بفروشد، خداوند او را روسفید و سربلند میگرداند و این کار او بسیار بهتر است از سؤال و گدایی از مردم، چه به او کمک بکنند یا نکنند!» [بخاری]
در مورد تشویق به فراگیری حرفه و شغل میفرماید:
«هیچ طعامی گواراتر از طعامی که با نتیجهی کار و عمل خویش تهیّه کرده باشید نیست، و حضرت داود (با اینکه پادشاه بود) از حاصل کار و دست رنج خویش، مخارج زندگیاش را تهیه میکرد». [بخاری]
در ارتباط با تشویق مسلمانان به کار کشاورزی و باغداری میفرماید:
«هر مسلمانی که درختی را در زمینی بکارد و دانهای را در زمین بپاشد، و انسان و پرنده و حیوانات از آن بخورند، برای او صدقه و احسان خواهد بود». [بخاری]
یکی از زیباترین سخنان رسول خدا ج در مورد ارزش کار آن است که میفرماید:
«هر گاه زمان قیامت فرا رسید و در آن لحظه نهالی را در دست داشتید و فرصت میکردید آن را در زمین بکارید، این کار را انجام بدهید». [احمد]
این تعالیم و آموزهها و فرامین و سفارشهای تابناک رسول خدا ج، نشانگر آن هستند که ذاتاً کار و تلاش امری مطلوب و مفید است و لازم است انسان تا آخرین ثانیههای زندگی بر روی زمین از کار و تلاش دست بردار نشود.
کار عبادت و مایهی قرب خداوند است و چنانچه مسلمانان به اهمیّت این رهنمودها آگاهی مییافتند و توجه کافی مینمودند، خیر و برکات آسمانها و زمین بر آنان باریدن میگرفت و دور و برشان را نعمت و خیرات فرامیگرفت و از نظر تولید و ثروت در میان دیگر جامعهها پیشقدم میشدند و سربار و وابسته به دیگران نمیگردیدند. در عین اینکه بیشتر زمینهای آنان، زمینهای زراعی و قابل کشت هستند، برای قوت و غذای روزانهی خویش نیاز به واردات مواد غذایی از دیگر کشورها دارند. برای پاسداری از حرمت و حیثیّت خویش به اسلحهی دیگران نیازمند میباشند، و چنانچه بیگانگان از فروش مواد غذایی و اسلحه به آنها خودداری کنند، دچار گرسنگی و مرگ مادّی و ذلّت و مرگ معنوی و دنیوی و اخروی میشوند.
و براستی که کار و تلاش بهترین و زیباترین اسباب نزدیکی به خداوند به حساب میآید، به شرطی که با نیّت نیکو و با روشی علمی و درست انجام پذیرد و حدود خداوند در آنها مورد توجه قرار گیرد.