یأجوج و مأجوج
﴿حَتَّىٰٓ إِذَا فُتِحَتۡ يَأۡجُوجُ وَمَأۡجُوجُ وَهُم مِّن كُلِّ حَدَبٖ يَنسِلُونَ٩٦ وَٱقۡتَرَبَ ٱلۡوَعۡدُ ٱلۡحَقُّ فَإِذَا هِيَ شَٰخِصَةٌ أَبۡصَٰرُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَٰوَيۡلَنَا قَدۡ كُنَّا فِي غَفۡلَةٖ مِّنۡ هَٰذَا بَلۡ كُنَّا ظَٰلِمِينَ٩٧﴾[الأنبياء: ۹۶-۹۷]
***
توضیح موضوع: «یأجوج و مأجوج»: یا دو اسمی عجمی‌اند که در این صورت این دو اسم اشتقاق ندارند، چون الفاظ عجمی از عربی مشتق نمی‌شوند.
و یا عربی هستند. در این صورت برخی گفته‌اند: از «اجّت النار اجيجاً» مشتق شده‌اند، یعنی: شعله‌ی آتش ملتهب شد. یا از «اجاج» یعنی: آب بسیار شور که از شدت شوری سوزنده باشد. و برخی گفته‌اند: یأجوج از «اجّ» یعنی: به سرعت دویدن، و «مأجوج» از «ماج» یعنی: اضطراب است.
علماء و صاحب نظران اسلامی گفته‌اند: در اصل یأجوج و مأجوج از نوادگان «يافث»، و یافث از اولاد حضرت نوح÷ است.
توضیح اینکه: حضرت نوح، چهار پسر داشت: یکی «کنعان» بود که کافر شد و غرق گشت. دوم: «یافث» بود که پدر یأجوج و مأجوج و قوم ترک است. و سوم: «صام» بود که پدر سیاه پوستان است. و چهارم: «سام» که پدر سفیدپوستان و عرب و عجم و روم است.
برخی از علماء گفته‌اند: یأجوج و مأجوج (یاگوگ و ماگوگ) را اصطلاحی می‌دانند که در تورات برای تعیین مردمی که در شمال شرقی آسیای صغیر می‌زیستند، به کار رفته و به طوری مجاز، دشمن بندگان خدایند و در افسانه‌ها و حجاریهای قرون وسطی نماینده‌ی نادرستی و ناراستی و بیدادگری است.
از دیدگاه برخی دیگر، یأجوج و مأجوج، قبائلی از مغول بوده‌اند که در آن طرف دیوار چین سکنی داشته‌اند و چینیان آنان را «همیونخ‌نو» یعنی رعیّت متمرد می‌نامیدند و پادشاهان چین با ایشان پیوسته در حال دفاع یا هجوم بوده‌اند.
و برخی گفته‌اند: تطبیق یأجوج و مأجوج بر «سیت‌ها» کاملاً معتبر است، و در زمان‌های اخیر مورد قبول نیز واقع شده است. در هر صورت مقصود از «یأجوج و مأجوج» در تورات همان «سکاها» هستند که از اعقاب «یافث بن نوح» شمرده شده‌اند.
و برخی بر این باورند که یأجوج و مأجوج دو قبیله از اولاد «یافث بن نوح» هستند، یأجوج از قوم تاتار و مأجوج از قوم مغول است، و اصلشان از پدر واحدی است که «ترک» نامیده می‌شد.
بعضی بر آنند که این دو قبیله، در بخش شمالی آسیا ساکن بودند و قلمروشان از «تبّت» و «چین» تا «اقیانوس منجمد شمالی» امتداد داشته، و از ناحیه‌ی غربی به سرزمین ترکستان منتهی می‌شود، و «چنگیزخان» منسوب به آنان است.
به هر حال «یأجوج و مأجوج» قومی ستمگر، خشن، وحشی، فسادافکن، ظالم و بیدادگر هستند که خروج آن‌ها یکی از نشانه‌های بزرگ قیامت در آخر الزمان است و تاکنون این واقعه رُخ نداده است، زیرا احادیث صحیح، دال بر آن هستند که خروج آن‌ها بعد از نزول عیسی÷ اتفاق خواهد افتاد، و اوست که علیه آنان دست به دعا می‌شود و خداوند دعای او را استجابت کرده و آنان را به دریا می‌ریزد و تمام بندگان خدا از شرشان راحت می‌شوند.