«علم ربّانی»
﴿فَوَجَدَا عَبۡدٗا مِّنۡ عِبَادِنَآ ءَاتَيۡنَٰهُ رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِنَا وَعَلَّمۡنَٰهُ مِن لَّدُنَّا عِلۡمٗا٦٥﴾[الكهف: ۶۵]
﴿قَالَ ٱلَّذِي عِندَهُۥ عِلۡمٞ مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبۡلَ أَن يَرۡتَدَّ إِلَيۡكَ طَرۡفُكَۚ...﴾[النمل: ۴۰]
***
توضیح موضوع: «عالم ربّانی» به کسی گفته میشود که ارتباط او با «رَبّ» (پروردگار) قوی و مستحکم باشد و جز به سوی علم و دانش و حکمت و فرزانگی دعوت نکند؛ و قصد و نیّتش آراستن و خوب گردانیدن باطن خود باشد به فضیلتهایی که او را به قرب حق تعالی و به جوار ملأ اعلی میرساند و جزو مقربین آستانهی او میگرداند، و قصدش از تحصیل علم رسیدن به مقام ریاست و سیادت و کسب مال و ثروت و جاه و موقعیت نیست.
و علمای ربّانی، رستگارانی هستند که مقرب آستانهی حق تعالی میباشند و آنان علاماتی دارند: یکی اینکه علم را وسیلهی طلبیدن دنیا قرار نمیدهند و دنیا را به وسیلهی دین نمیچاپند و آخرت را به دنیا نمیفروشند چرا که آنان بزرگی و ماندگاری نعمت آخرت و ذلت و حقارت و خسّت و ناپایداری دنیا را خوب میشناسند.
و «علم ربّانی»: علمی است که خداوندﻷ براساس حکمت بیانتهایش به یکی از بندگانش عنایت کند، مانند اینکه اسمای اعظم [و رمزهای گشایشگر و نمایانگر حقایق] را به آدم ابوالبشر تعلیم داد، و فراست و هوشمندی ژرف بینانهای به خضر÷ اعطا کرد، و تعبیر و خوابگزاری را به یوسف÷ تعلیم داد، و فن و هنر زرهسازی را به داود÷ آموخت، و زبان مرغان و پرندگان را به سلیمان÷ تعلیم داد، و عیسی مسیح÷ را به تورات و انجیل آشنا و آگاه ساخت ﴿وَيُعَلِّمُهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ٤٨﴾[آل عمران: ۴۸].
و به خاتم پیامبران حضرت محمد ج، شریعت و قوانین الهی و آیین یکتاپرستی را آموخت.