نماز خوف، که در آن اشاره به سوی خواندن نماز با جماعت (حتی در شرایط سخت و طاقت‌فرسا) است
﴿وَإِذَا كُنتَ فِيهِمۡ فَأَقَمۡتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَلۡتَقُمۡ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُم مَّعَكَ وَلۡيَأۡخُذُوٓاْ أَسۡلِحَتَهُمۡۖ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلۡيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمۡ وَلۡتَأۡتِ طَآئِفَةٌ أُخۡرَىٰ لَمۡ يُصَلُّواْ فَلۡيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلۡيَأۡخُذُواْ حِذۡرَهُمۡ وَأَسۡلِحَتَهُمۡۗ وَدَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ تَغۡفُلُونَ عَنۡ أَسۡلِحَتِكُمۡ وَأَمۡتِعَتِكُمۡ فَيَمِيلُونَ عَلَيۡكُم مَّيۡلَةٗ وَٰحِدَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِن كَانَ بِكُمۡ أَذٗى مِّن مَّطَرٍ أَوۡ كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَن تَضَعُوٓاْ أَسۡلِحَتَكُمۡۖ وَخُذُواْ حِذۡرَكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا١٠٢﴾[النساء: ۱۰۲]
***
توضیح موضوع: با توجه به شدت و ضعف نبرد و نگرانی از دشمن صورت‌های مختلف و اشکال و اوصاف متعددی از نماز خوف در سنّت پاک نبوی ج آمده است که همه‌ی آن‌ها درست است و هر کس به یکی از آن صورت‌ها نماز بگزارد، بی‌گمان دستور شریعت را انجام داده است و آنچه در آیه‌ی ۱۰۲ سوره‌ی نساء ذکر شده، جامع همه‌ی آن صُور می‌باشد.
و احناف به استناد احادیث وارده در این باب، کیفیّت نماز خوف را چنین بیان نموده‌اند: امام مردم را به دو گروه تقسیم نماید، گروهی با وی بایستند و گروهی در برابر دشمن قرار گیرند، آن‌گاه امام با گروه اول یک رکعت و دو سجده بگزارد، بعد از آن، این گروه در برابر دشمن بروند و گروه دوم از برابر دشمن بیاید و امام با ایشان یک رکعت دیگر با دو سجده گزارده و سلام دهد. اما مقتدیانش که مسبوق هستند، سلام ندهند، بلکه باید پیاده برای حراست به مقابل دشمن بشتابند، سپس گروه اول به جای اولی بازآیند، یا برای کم ساختن از تحرک، نماز خود را در همان جایگاه و سنگرشان منفرداً و بدون قرائت به اتمام رسانند زیرا آنان حکم «لاحق» را دارند، سپس تشهد خوانده، سلام دهند و برای حراست در مقابل دشمن بازگردند، آن‌گاه گروه دوم بیایند و نمازشان را با قرائت سوره‌ای همراه با سوره‌ی فاتحه به اتمام برسانند، چرا که ایشان در ابتدا همراه امام در نماز داخل نشده‌اند، پس در حکم «مسبوق» به شمار می‌روند.
و احناف درباره‌ی نماز خوف در وقت مغرب می‌گویند: امام با گروه اول دو رکعت و با گروه دوم، یک رکعت نماز بگزارد.
خاطر نشان می‌شود که هر گاه به خاطر شدت درگیری، تقسیم کردن افراد نظامی درگیر، و اقامه‌ی نماز جماعت ممکن نبود، هر یک از آن‌ها در هر حال و شرایطی که هستند - سوار یا پیاده، رو به قبله یا پشت به آن - می‌توانند به تنهایی و با ایماء و اشاره نمازشان را بخوانند، زیرا خداوند می‌فرماید:
﴿فَإِنۡ خِفۡتُمۡ فَرِجَالًا أَوۡ رُكۡبَانٗاۖ﴾[البقرة: ۲۳۹]
«و اگر به خاطر جنگ یا خطر دیگری ترسیدید و نتوانستید با خشوع و خضوع لازم به نماز بایستید، نماز را ترک نکنید، بلکه آن را در حال پیاده یا سواره انجام دهید».