حُسن معاشرت میان زن و شوهر
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَرِثُواْ ٱلنِّسَآءَ كَرۡهٗاۖ وَلَا تَعۡضُلُوهُنَّ لِتَذۡهَبُواْ بِبَعۡضِ مَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ إِلَّآ أَن يَأۡتِينَ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖۚ وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِن كَرِهۡتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡٔٗا وَيَجۡعَلَ ٱللَّهُ فِيهِ خَيۡرٗا كَثِيرٗا١٩﴾[النساء: ۱۹]
***
توضیح موضوع: اسلام از زن و شوهر میخواهد که با یکدیگر حسن معاشرت داشته باشند. در این مورد توصیهها و سفارشهای فراوانی از جانب رسول خدا ج در تأکید آنچه در قرآن آمده روایت شده است. حسن معاشرت و احسان و نیک رفتاری با همسر، در تهیّه خوراک و لباس و وسایل زینتی برای او خلاصه نمیشود. همچنین حسن رفتار زن در برابر شوهر، به پاسخگویی به نیاز او و تهیه شام و ناهار مطلوب محدود نمیگردد، بلکه نیک رفتاری مفهومی است که از قلب هر کدام نسبت به دیگری سرچشمه میگیرد و سبب عشق و صمیمیّت بیشتر میگردد و روح ایمان به مسئولیت مشترک است که آنها را در مسیر زندگی و تربیت فرزندان و ادارهی امور منزل در جهت عطرآگین شدن فضای زندگی و بهرهمند گردیدن از مظاهر مادی و معنوی قرار میدهد.
به هر حال بر مرد لازم است در برابر همسر خود به آداب و مسئولیتها پایبند باشد و به بهترین روش با او رفتار نماید، و از هیچ تلاش و کوششی برای اکرام و احترام هر چه بیشتر او کوتاهی ننماید. و بر مرد لازم است که غذا و لباس مناسب را برای همسرش تهیه کند، و با همسرش رفیق و نرمخو و مهربان و شفیق باشد و چنانچه اخلاق و روش ناپسندی را در او مشاهده نمود، به روشی که خداوند مقرّر فرموده است، با او رفتار نماید، و پس از اندرز و نصیحت محترمانه و بدون فحش و ناسزا، اگر کار خود را اصلاح ننمود، بسترش را با او جدا نماید، و چنانچه آن کار هم بیفایده بود، و راه دیگری برای تنبیه او وجود نداشت، به شیوهای حکیمانه و در فرصتی مناسب او را تنبیه بدنی بنماید و از زخمی نمودن و زدن بر سر و صورت او خودداری کند. و پیامبر اسلام ج در جواب این پرسش که زنان بر مردان دارای چه حقوقی هستند، فرمود:
«هر گاه به غذا و لباس احتیاج داشت، آن را برایش فراهم کند، بر سر و صورت او نزند و به جز در منزل خود با او به درشتی رفتار نکند و با او قهر ننماید». [ابوداود]