ورود/ثبت نام
درباره
ثبت نام / ورود
تماس با ما
فارسی Persian
English
Malay
Pashto پښتو
Tajik Тоҷикӣ
Urdu اردو
العربية Arabic
جستجو
ورود/ثبت نام
فهرست موضوعی آیات قرآن
صفحه نخست
کتاب
فهرست کتاب
مشخصات کتاب
مقدمه (ادارة القرآن و العلوم الاسلامیة، کراچی، پاکستان)
مقدمه به قلم استاد: دکتر احمد عبدالستار الجواری
مقدمه‌ی مؤلف
پیشگفتار مترجم
مهجوری قرآن در عصر حاضر
توجه مسلمانان و غیرمسلمانان به قرآن
اما کتاب حاضر
«عقاید - ایمان»
شناخت ذات «الله» سبحانه و تعالی، و اینکه او تعالی، خالق و آفریدگار و مدبّر و سرپرست و نقشه‌کش و سازنده‌ی هر چیز است
توحید و یگانگی خداوند
ﻷ
(لا اله الّا الله)
تنزیه (پاک و بی‌آلایش دانستن) خدا از شریک و انباز، زن و فرزند و پدر و مادر
صفات ذاتی و صفات افعالی خداوند
ﻷ
۱- نفسیّه، سلبیّه، و ثبوتیّه
۲- صفات معانی و معنوی
۳- صفات ذات و صفات افعال
«صفات نسبتی خداوند متعال»
الف) صفات ثبوتی و سلبی
ب) صفات ذاتی و فعلی
«صفات انفرادی خداوند متعال»
«امر» و «قدرت» خداوند متعال؛ و هنگامی که فرمان وجود چیزی را صادر کند، تنها بدو می‌گوید: باش! پس می‌شود [کُن، فَیکون]
مشیّت خداوند متعال
«اسماء الحسنی» (زیباترین نام‌های خداوند که بر بهترین معانی و کاملترین صفات دلالت می‌نمایند)
عرش خداوند متعال
کُرسیِّ خداوند متعال
الف) «علم»
ب) «حکومت و قدرت و فرمانروایی»
ج) «تخت‌های کوتاه»
«الله»
أ
آفریدگار آسمان‌ها و زمین است
«الله»
أ
آفریدگار خورشید و ماه و ستارگان است
«الله»
أ
آفریدگار «کواکب» [ستارگان] و «شُهب» [شهاب‌ها و آذرخش‌ها] است
«الله»
أ
آفریدگار شب و روز است
«الله»
أ
آفریدگار باد
[۴]
است
«الله»
أ
بادها را برای به حرکت درآوردن کشتی‌ها در دریاها، رام و مقهور کرده است
«الله»
أ
بادها را برای تلقیح و باروری درختان و گیاهان، رام و مقهور کرده است
«الله»
أ
باد را فرمانبردار حضرت سلیمان
÷
کرد
«الله»
أ
باد را برای شکست کفّار در غزوه‌ی «احزاب» مأمور ساخت
هلاکت برخی از اقوام به وسیله‌ی باد، به خاطر اینکه به خدا کفر ورزیدند و از اوامر و فرامین او نافرمانی و مخالفت کردند
«الله»
أ
از آسمان آب باران را می‌باراند (و با آن محصولات گوناگون و میوه‌های رنگارنگ و ... را به وجود می‌آورد)
«الله»
أ
آفریدگار دریاها است
«الله»
أ
آفریدگار ابرها است
«الله»
أ
آفریدگار باران است
«الله»
أ
آفریدگار باران‌های عذاب (بر کفّار و زنادقه و مشرکان و چندگانه پرستان و ستمکاران و سرکشان) است
«الله»
أ
آفریدگار «صاعقه‌ها» است
«الله»
أ
آفریدگار نبات
[۵]
(گل و گیاه و درخت) است
«الله»
أ
آفریدگار پرندگان است
«الله»
أ
آفریدگار حیوان
[۶]
است
«الله»
أ
آفریدگار انعام
[۷]
و چهارپایان است
«الله»
أ
آفریدگار اسب، قاطر و الاغ است
«الله»
أ
آفریدگار زنبور عسل است
«الله»
أ
آفریدگار انسان است
باور و ایمان به خداوند و فرشتگان و کتاب‌های آسمانی و پیامبران الهی و روز رستاخیز و باور به اینکه قضا و قدر [چه نیک و چه بد و چه شیرین و چه تلخ] همه از سوی خداست
علم غیب
حروف تهجّی که در اول سوره‌های قرآن آمده است (حروف مقطّعه‌ی قرآن)
«کلمات الله»
«اجل» (وقت و مدّتِ معیّن مرگ) در نزد خداوند متعال، مکتوب و مقدّر است
رزق و روزی (هر کس) در نزد خداوند
ﻷ
، مکتوب و مقدّر است
«الله»
أ
از آسمان رزق و روزی (برای بندگان خود) می‌فرستد
هدایت و ضلالت (گمراهی)
شفاعت
اطاعت و فرمانبرداری از خدا (با پیروی از قرآن) و از پیامبر خدا (حضرت محمد
ج
با تمسک به سنّت او) و اطاعت و فرمانبرداری از کارداران و کارگزاران و امراء و فرمانروایان مسلمان (اولی الامر)
آنچه از پاداش و نعمت که آماده و مهیّا شده برای کسانی که از خدا و پیامبر او اطاعت و فرمانبرداری کرده‌اند
اجابت و اطاعت کردن از اوامر و فرامین تابناک الهی و تعالیم و آموزه‌های روح‌بخش و سعادت‌آفرین نبوی
ج
و پذیرفتن احکام و دستورات نورانی آن‌ها
توبه و استغفار
نهی از استغفار برای مشرکین و چندگانه‌پرستان
توبه‌ی فرعون
«فرعون»
«توبه‌ی فرعون»
مأیوس و ناامید نشدن از رحمت بی‌کران خداوند
ﻷ
«فرشتگان»
صفات و ویژگی‌های فرشتگان، و عبادت و پرستش آن‌ها، و اطاعت و فرمانبرداری آن‌ها از اوامر و فرامین و تعالیم دستورات یزدان
وظایف فرشتگان
عروج و نزول فرشتگان (بالا رفتن به آسمان و پائین آمدن از آن) و نازل کردن کتاب‌های آسمانی از جانب خداوند بر پیامبران الهی
برخی از فرشتگان رسول و پیام‌آور (و رابط بین خدا و پیامبران الهی) است
فرشتگان و نگارش و ثبت و ضبطِ بسیار دقیق گفتار و کردار انسان‌ها
فرشتگان و محافظت از انسان در برابر حوادث و سوانحی که حکم تحقق آن‌ها از جانب پروردگار صادر نگشته است
آفرینش آدم
÷
و سجده‌ی فرشتگان بر او
فرشتگان و گرفتن جان انسان‌ها (اعم از کافر و مؤمن و پرهیزکار و بزهکار)
فرشتگان و امدادهای غیبی برای مسلمانان در برخی از غزوات و جنگ‌ها (مانند جنگ «بدر» و «اُحد»)
ایمان به فرشتگان
نهی از دشمنی کردن با فرشتگان، و نهی از اینکه کسی بگوید که فرشتگان ماده (یا نر) هستند، و یا فرشتگان دختران خدا و یا فرزندان حق تعالی هستند
«نهی از دشمنی کردن با فرشتگان»
«فرشتگان نر و ماده ندارند»
«فرشتگان دختران یا فرزندان خدا نیستند»
نهی از عبادت و پرستش فرشتگان، و اینکه کسی آن‌ها را به عنوان پروردگاری و خدایی خود گیرد (منظور مشرکان عربی جاهلی است که فرشتگان را دختران خدا می‌پنداشتند و نوعی ربوبیّت و پروردگاری برای آن‌ها قائل بودند و با این حال خود را پیرو آئین ابراهیمی معرفی می‌کردند
فرشتگانی که محافظ و نگهبان دوزخ‌اند
«جنّ»
آفرینش جنّیان از آتش
«جن»
سایر آیاتی که در شأن جنّ وارد شده است
جنّیان در خدمت سلیمان پیامبر
÷
«شیطان»
واجب است که از شرّ شیطان به خدا پناه برده شود
«شیطان»
«پناه بردن به خدا از شرّ شیطان»
نافرمانی شیطان به خاطر سجده نکردن حضرت آدم
÷
سائر آیاتی که در شأن ابلیس (و ابلیسیان و اهریمنان) وارد شده است
«وحی»
وحی به فرستادگان و پیامبران الهی
۱- وحی قلبی
۲- کلام الهی
۳- وحی مَلَکی
«فرق رسول با نبیّ»
وحی به سوی نوح
÷
وحی به سوی یوسف
÷
وحی به سوی موسی و هارون علیهما السلام
وحی به سوی پیامبر ما، حضرت محمد
ج
وحی به سوی فرشتگان
وحی به سوی مادر حضرت موسی
÷
وحی به سوی «حواریّون»
وحی به زنبور عسل (الهام غریزی)
وحی به زمین
وحی شیاطین (وسوسه‌ی شیطان و آرایش اندیشه‌های بد در ذهن انسان)
وحی حضرت زکریا
÷
به قومش (به طریق اشاره)
۱- «وحی تشریعی»
۲- «وحی تکوینی»
ترسیم برخی از شیوه‌های مختلف وحی
صحیفه‌ها و کتاب‌هایی که بر پیامبران و فرستادگان الهی فرو فرستاده شد
نزول قرآن بر پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد
ج
واسطه و کارگزار نزول قرآن (که حضرت جبرئیل امین
÷
است)
آغاز نزول قرآن
نزول تدریجی و مرحله‌ای آیه‌های قرآن
حفظ و حراست آیه‌های قرآن
ناسخ و منسوخ قرآن
محکم و متشابه قرآن
تفصیل قرآن
تفصیل آیات قرآن
تأویل
قرآن همان کلام اعجاز آور و فصیح و بلیغ، و شگرف و شگفت‌انگیز خداوند است که آن را بر پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد
ج
فرو فرستاد
(یکی از نام‌های قرآن) «کتاب» است
(یکی دیگر از نام‌های قرآن) «فرقان» است
(یکی دیگر از نام‌های قرآن) «ذکر» است
(یکی دیگر از نام‌های قرآن) «تنزیل» است
پاره‌ای دیگر از اوصاف قرآن
(یکی دیگر از اوصاف قرآن) «نبأ» است
قرآن به زبان عربی است
قرآن تمام کسانی را که در مورد آسمانی بودن آن تردید دارند، و یا آسمانی بودن آن را تکذیب می‌کنند، به مبارزه فراخوانده است
«رسالات*»
جوهره‌ی رسالتِ فرستادگان و پیام‌آوران الهی (رُسل و انبیاء)، و نصرت شدن آن‌ها از جانب خدا
برتری بعضی از فرستادگان و پیام‌آوران الهی بر بعضی دیگر
گرفتن پیمان از پیامبران
خداوند از میان بندگان خویش، هر کس را که بخواهد به عنوان پیامبر برمی‌گزیند و به سوی مردم می‌فرستد
پیامبران، و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت آدم
÷
و فرا گرفتن علوم از جانب خدا
حضرت نوح
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت هود
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت صالح
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت ابراهیم
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت لوط
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت یعقوب
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت یوسف
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت موسی
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت داود
÷
و سلیمان
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت شعیب
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت یحیی
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت عیسی
÷
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
حضرت محمد
ج
و فرا گرفتن علوم و معارف از جانب خدا
دادن معجزات و نشانه‌های روشن به فرستادگان و پیام‌آوران الهی
معجزه‌ی زنده کردن مردگان
اعطای معجزات و نشانه‌های روشن به حضرت موسی
÷
معجزه‌ی شتر ثمود (قوم حضرت صالح
÷
که از دل کوه بیرون آمد و دارای ویژگی‌ها و عجایب آفرینش خاص بود که یک ناقه‌ی عادی و معمولی نبود و از جهت و یا جهاتی خارق‌العاده بود)
معجزه‌ی حضرت ابراهیم
÷
، آن هنگام که خداوند
ﻷ
آو را از آتش نمرود و نمرودیان نجات بخشید
معجزه‌ی حضرت یونس
÷
(آن هنگام که خداوند
ﻷ
او را از شکم نهنگ رهایی بخشید)
معجزه‌ی حضرت ایوب
÷
(آن هنگام که خداوند
ﻷ
او را از بیماری نجات و خانواده‌اش را دوباره بدو بخشید و وی را مورد لطف و عنایت خویش قرار داد)
حضرت مریم
‘
و ولادت شگفت‌انگیز حضرت عیسی
÷
معجزات حضرت محمد
ج
رسالت خاتم انبیا حضرت محمد
ج
آنچه خداوند
ﻷ
بر حضرت محمد
ج
نازل کرده است (مراد قرآن است)، و آنچه از کتاب
[۹]
و حکمت
[۱۰]
به مردمان آم
دعوت و تبلیغ حضرت محمد
ج
(محور دعوت پیامبر اکرم
ج
، اثبات توحید و یگانگی خدا و تنزیه او از هر گونه شرک و شریک و همتا و همبر و انباز و مانند است)
وظیفه‌ی پیامبر
ج
تنها ابلاغ رسالت است
خداوند پیامبر
ج
را به عنوان «شاهد» (گواه) و «مُبشّر» (مژده‌رسان) و «نذیر» (بیم دهنده) فرستاد
ذکر اخلاق، صفات و ویژگی‌های پیامبر
ج
، و تجلیل و تکریم، و تعظیم و بزرگداشت ایشان از ناحیه‌ی خدا
ذکر پیامبر اسلام (حضرت محمد
ج
) و اصحاب و یارانش در تورات و انجیل
اهل کتاب (یهود و نصاری) پیامبر
ج
و قرآن را می‌شناسند و از آن دو آگاهی دارند، از این رو برخی بدان‌ها ایمان می‌آورند و برخی به انکار آن‌ها می‌پردازند
تکذیب شدن پیامبر
ج
از ناحیه‌ی مشرکین، و ردّ قرآن بر آن‌ها
تکذیب شدن پیامبر
ج
از ناحیه‌ی مشرکین و اهل کتاب، از روی لجاجت و تعصب و عناد و یکدنگی بود
اثبات اینکه پیامبر گرامی اسلام، «اُمّی» بود
امکان نسیان و فراموشی در پیامبر
ج
پناه بردن پیامبر
ج
به خدا از شرّ شیطان
گاهی پیامبر
ج
دچار حزن و اندوه و نگرانی و ناراحتی می‌شد
پیام‌های عتاب آمیز قرآن به پیامبر
ج
منع شدن پیامبر از اطاعت کافران و منافقان و پیروی نمودن از هوا و هوس‌های آنان
منع شدن پیامبر
ج
از تمایل و گرایش به اهل کتاب به ذریعه‌ی پیروی نمودن از هوا و هوس‌های آنان و هشدار خداوند در این زمینه
منع شدن پیامبر
ج
از اینکه مدافع و جانبدار خائنان باشد
خط بطلان کشیدن بر تهمت‌ها و بهتان‌های کسانی که می‌گویند: محمد
ج
خودش قرآن را از پیش خود ساخته است و آن را فراهم آورده است
آنچه از خبرهای غیبی گذشتگان و پیشینیان و آیندگان و پسینیان به پیامبر
ج
وحی شده است
داستان اصحاب کهف، و منع شدن پیامبر
ج
از ستیزه و جدال در مورد آن‌ها، جز مجادله‌ی سطحی و مباحثه‌ی بدون طول و تفصیل و گفتگوی منطقی و مستدل
آگاهی دادن خداوند به پیامبر
ج
از حوادث و وقایعی که در آینده‌ی نزدیک به وقوع خواهد پیوست
آگاهی دادن خداوند به پیامبر
ج
از نشانه‌های قیامت
پیامبر
ج
مالک سود و زیانی برای خود نیست (مگر آن مقداری که خدا بخواهد و از راه لطف و کرم بر جلب نفع یا دفع شرّ، مالک و مقتدرش گرداند)
پیامبر
ج
نمی‌تواند کسی را که می‌خواهد هدایت ارمغان دارد، و این تنها خدا است که هر که را بخواهد هدایت عطا می‌نماید
تشویق شدن پیامبر
ج
بر همدم بودن با تهی دستانی که تنها رضای ذات خدا را می‌طلبند، و تشویق شدن پیامبر
ج
بر تواضع و فروتنی و عطوفت و مهربانی با مؤمنان
اسلام، دین فطرت است
اسلام، آیین حضرت نوح
÷
بود
اسلام، آیین حضرت ابراهیم
÷
بود
اسلام، آیین قوم حضرت لوط
÷
بود
اسلام، آیین حضرت یعقوب
÷
بود
اسلام، آیین حضرت یوسف
÷
بود
اسلام، آیین حضرت موسی
÷
بود
اسلام، آیین حضرت سلیمان
÷
بود
اسلام، آیین ملکه‌ی سبأ (بلقیس) بود
اسلام، آیین جنّیان بود
اسلام، آیین حضرت محمد
ج
بود
اجبار و اکراهی در قبول دین نیست
«مؤمنان» (به محمد
ج
)، «یهودیان» (پیروان موسی
÷
)، «مسیحیان» (پیروان عیسی) و «صابئین»
آیین و شریعت فرستادگان و پیامبران پیشین
روز قیامت
تشویق و ترغیب بر آمادگی کردن برای روز رستاخیز، و حال و وضع کسانی که برای روز قیامت اهمیتی قائل نیستند و بدان نمی‌اندیشند
حال و وضع کسانی که ایمان آورده‌اند و کردار نیکو انجام داده‌اند، و ابتلاء و آزمایش آن‌ها
امتحان کردن درجه‌ی صدق و ایمان مؤمنان و حقگرایان
منافقان
مشرکان و چندگانه‌پرستان
کفر؛ صفات و ویژگی‌های کافران، و تهدید و هشدارهایی که برای آن‌ها آمده است
«برزخ»
علائم و نشانه‌های قیامت
نزول حضرت عیسی
÷
یأجوج و مأجوج
ظهور «دابّة الارض» و سخن گفتنش با مردم
دخان (دودی که در آستانه‌ی قیامت پیدا می‌شود)
غمام (شکافته شدن آسمان با ابرها)
حشر حیوانات وحشی و جنبندگان و پرندگان
شکافته شدن ماه (در آستانه‌ی قیامت)
رستاخیز و زنده شدن پس از مرگ
نام‌های آخرت (روز قیامت)
«یوم الدین»
«الاخرة»
«یوم القیامة»
«الدار الاخرة» [سرای دیگر]
«الیوم الاخر» [روز واپسین]
«الساعة»
«یوم الحسرة» [روز حسرت]
«یوم البعث» [روز رستاخیز و زنده شدن پس از مرگ]
«یوم الفصل» [روز داوری و حسابرسی، و جدایی میان حق و باطل]
«یوم التلاق»
«یوم الأزفة» [روز نزدیک، به علت نزدیک بودن قیامت، چنین نامیده شده است]
«یوم الحساب» [روز حساب و کتاب]
«یوم التناد» [روز صدا زدن]
«یوم الجمع»
«یوم الوعید»
«یوم الخلود»
«یوم الخروج»
«الواقعة»
«یوم تغابن»
«الحاقة»
«الطّامة الکبری»
«الصّاخّة»
«الغاشیة»
مقدّمات و حوادث نزدیک شدن قیامت، و اتفاقات و رخدادهای پایان یافتن این جهان
«نفخه‌ی صور» (در صور دمیدن)
«حشر» (دوره‌ی دوم زندگی انسان)
اوضاع و احوال مردم در روز محشر
انسان‌ها در روز قیامت به سه گروه تقسیم می‌شوند
محاسبه و بازخواست انسان در روز رستاخیز
بهشت
«نام‌های بهشت» مطابق آنچه در قرآن کریم وارد شده است
«جنّات النعیم»
«دار السلام»
«جنّات عدن»
«دار المتّقین»
«جنّات الفردوس» [بهشت برین]
«جنّة الخُلد»
«جنّات المأوی»
«دار المقامة»
«المقام الأمین»
اعراف
دوزخ
«نام‌های دوزخ (جهنّم)» مطابق آنچه در قرآن کریم وارد شده است
«النّار»
«الجحیم»
«جهنّم» [دوزخ]
«السعیر»
«لَظٰی»
«سَقَر» [ذوب کننده]
«الهاویة»
«الحُطمة»
«علم و دانش، و دانشمندان و فرهیختگان»
«علم و دانش، و دانشمندان و فرهیختگان»
«علم ربّانی»
برتری دادن آدم
÷
بر فرشتگان به ذریعه‌ی علم و دانش
پسندیده بودن سفر برای تحصیل علم
والایی مقام علماء و دانشمندان
وجوب مراجعه به علماء و دانشمندان در زمینه‌ی مسائل دینی
مشروعیّت استنباط
وعظ و ارشاد
فراست مؤمن
کیفر و پادافره‌ی کسانی که کتمان علم می‌کنند
تشویق و ترغیب بر تعلیم و تعلّم
مناظره در علم
نهی از مجادله و مناظره‌ی بدون علم و آگاهی
نهی از پیروی نمودن چیزهایی که نسبت به آن‌ها آگاهی و علم ندارد
کسی که عهده‌دار پست و مسئولیتی می‌شود باید نسبت بدان آگاه و کاردان باشد
آموزش دادن حیوانات و پرندگان
مجادله‌ی باطل، مستوجب عذاب و عقاب خداوندی است
مذمّتِ جدل و مراء و ستیزه‌جویی
تشویق و ترغیب بر یادگیری شمارش سال‌ها (و ماه‌ها و روزها = تقویم) و فراگیری آمار و حساب
ارکان اسلام
رکن اول: گفتن شهادتین
رکن دوم: نماز؛ طهارت از احداث (حدث اکبر «غسل» و حدث اصغر «وضو»)؛
تشویق بر طهارت از نجاست
استنجاء با آب و سنگ
آیاتی که درباره‌ی ناپاکی‌ها وارد شده است؛ از قبیل: مردار
شراب
جنابت
حیض
بول و غائط (ادرار و مدفوع)
سنت‌های فطری از جمله «ختنه کردن»
وضو (دست نماز گرفتن)
نواقض (شکننده‌های) وضو
غسل
تیمم
جواز تیمم با وجود در دسترس بودن آب، وقتی که استعمال نمودن آب، برای شخص مضرّ و زیان‌آور باشد
اذان؛ و دعوت کردن انسان‌ها به سوی نماز
تشویق بر رفتن به سوی مساجد برای ذکر و یاد خدا
قبله
کسی که سعی و تلاش خود را در یافتن جهت قبله کرد ولی مؤفق نشد که آن را بیابد، لذا اجباراً به غیر جهت قبله نماز گزارد، نمازش جایز است
فرضیّت نمازهای پنج گانه و ادای آن‌ها در اوقات معیّن
نماز قصر
مسافتی که می‌توان در آن نماز را کوتاه کرد
آغاز و انتهای قصر
نماز خوف، که در آن اشاره به سوی خواندن نماز با جماعت (حتی در شرایط سخت و طاقت‌فرسا) است
نماز جمعه، و دعوت مردم به سوی نماز جمعه (به وسیله‌ی اذان)
آیاتی که بیانگر نمازهای پنج‌گانه می‌باشند
محافظت ورزیدن بر خواندن نمازها در اوقات معیّن آن‌ها
تشویق بر مبادرت و شتاب کردن در خواندن نماز در اول وقت آن
فضیلت و برتری کسانی که در صف اول نماز و صف نخستِ جنگ و پیکار با دشمنان، پیشقدم و پیشگام، و طلایه‌دار و پیشقراول هستند
قیام (برپا ایستادن) در نماز؛ و نهی از سخن گفتن در نماز
توجه و عنایت جسمی و قلبی به نماز
«تکبیرة الاحرام»، و سائر تکبیرات نماز (از قبیل تکبیرات انتقال از رکنی به رکن دیگر)
دعای استفتاح (ثناء)
قرائت در نماز
رکوع و سجود
اشاره به اعضای هفت گانه‌ای که انسان در نماز بر آن‌ها سجده می‌کند
تشهّد، درود بر پیامبر
ج
و سلام نماز
گریه کردن در نماز از ترس خدا، جایز است (ولی اگر گریه‌ی نمازگزار، بر اثر درد و مصیبت بود، جایز نیست و نماز باطل می‌گردد)
عمل قلیل در نماز (به خاطر ضرورت) نماز را باطل نمی‌کند
نماز کسی که از نمازش در خواب مانَد، یا آن را فراموش کند
فرد بیمار به میزان قدرت و توانایی‌اش نماز را بخواند
نماز خواندن در خانه
نماز جماعت
عبادات، نمازهای نفل
دو رکعت قبل از نماز صبح (به قولی مراد از آیه‌ی۴۹ سوره‌ی طور، دو رکعت بامداد است)
دو رکعت پس از نماز مغرب
خواندن دو رکعت نماز بین هر اذان و اقامه، یکی از اعمال نیک و شایسته است
نماز عید قربان
نماز عید فطر
نماز شب (صلاة اللیل = نماز تهجّد)
نفل شب از نفل روز بهتر و برتر است
نماز جنازه، و نهی از خواندن نماز جنازه بر کافران و منافقان
اولیای میّت به نماز خواندن بر میّت از دیگران مستحق‌تراند
نماز توبه [صلاة توبه]
استحباب نماز، در وقت وارد شدن مصیبت [صلاة الحاجة]
نماز کسوف (خورشید گرفتگی) و خسوف (ماه گرفتگی)
نماز استسقاء (طلب باران)
آیات کلّی درباره‌ی نماز
آیاتی چند در مورد کسانی که نسبت به نماز، سست و بی‌حال و تنبل و کسل هستند (و جز با ناراحتی و بی‌حالی و سستی و سنگینی به نماز نمی‌ایستند و جز از روی ناچاری و ناخشنودی نماز نمی‌گزارند)
آیاتی چند در مورد مشرکان و چندگانه پرستانی که توبه کردند و از کفر برگشتند و به اسلام گرویدند و برای نشان دادن اسلام خویش، نماز خواندند
فرمان خداوند متعال به بنی‌اسرائیل برای بر پا داشتن نماز و پرداختن زکات
«صلاة» از ناحیه‌ی خداوند متعال به معنای «رحمت» و از ناحیه‌ی مخلوقات و بندگان به معنی «دعا و استغفار» است
دعای حضرت ابراهیم در نماز
سفارش لقمان حکیم به پسرش برای بر پا داشتن نماز
عبادات - سجود
مواضع سجده‌ی تلاوت در قرآن
سجده‌ی فرشتگان بر آدم
÷
سجده‌ی جادوگران فرعون برای خداوند متعال
سجده‌ی برادران یوسف
÷
عبادات - ادعیّه
تشویق و ترغیب بر دعا
دعاهای قرآنی
ذکر و یاد خداوند متعال (ذکر الله)
خداوند متعال را به عظمت و کبریایی یاد کردن (التکبیر)
شکر و سپاسگذاری از خداوند متعال با گفتار و کردار شایسته
ستایش خداوند جهانیان (حمد الله تعالی)
تسبیح و تقدیس خداوند از ناتوانی‌ها و ناشایست‌ها، و تعظیم و تکریم و تجلیل و بزرگداشت حق تعالی در همه‌ی حالات
رکن سوم: زکات
فرمان خدا مبنی بر پرداخت زکات و حقوق واجب مالی
تشویق بر عدم تأخیر و عدم سستی و کُندی در پرداخت زکات
زکات شتر، گاو، گوسفند و امثال آن‌ها
زکات حبوبات و ثمر درختان
زکات فطر
بیان موارد مصرف زکات، و فرضیّت زکات
واجب است تا در پرداخت زکات، پاکیزه‌ترین، بهترین، برگزیده‌ترین و حلال‌ترین اموال، گزینش شود
آنچه از عذاب و خشم خدا به مانعان زکات می‌رسد (مانعان زکات در تیررس عذاب و خشم خداوند متعال هستند)
آیات کلّی درباره‌ی زکات
پیمان گرفتن خداوند متعال از بنی اسرائیل مبنی بر پرداخت زکات و برپاداری نماز
آیاتی چند در مورد مشرکان و چندگانه پرستانی که توبه کردند و از کفر برگشتند و به اسلام گرویدند و برای نشان دادن اسلام خویش، زکات دادند
انفاق و بخشش در راه خدا
فرمان الهی به انفاق و بخشش و صدقه کردن
وجوب انفاق از پاکیزه‌ترین، برگزیده‌ترین، حلال‌ترین و بهترین اموال
ثواب انفاق در راه خدا، قابلیّت رشد و نموّ تا هفتصد برابر و یا بیشتر را دارد
انفاق باید مازاد بر نیازمندی خودِ فرد، و اضافه بر نفقهی خانواده‌اش باشد
اعتدال و میانهروی در انفاق
انفاقکننده و احسانگر برای این انفاق نکند تا بیشتر بگیرد و افزونطلبی کند
آیات کلّی درباره‌ی انفاق و صدقه
حیوان قربانی
آیاتی چند پیرامون انفاقِ مشرکان و چندگانه پرستان و منافقان و دوچهرگان
رکن چهارم: روزه
فرضیّت روزه
ماه روزه (رمضان المبارک)
چگونگی اثبات آغاز و انتهای ماه رمضان
وقت امساک، و وقت افطار در روزه
رخصت افطار برای بیماران و مسافران
رخصت افطار برای کسانی که توانایی انجام روزه را ندارند و یا با رنج و مشقت می‌توانند آن را بگیرند
روزه‌ی نفلی
عموم آیات درباره‌ی روزه
شب قدر
صدقه‌ی فطر
رکن پنجم: حجّ
فرضیّت حجّ
عدم تأخیر و تراخی، و عدم سستی و تنبلی در ادای فریضه‌ی حج (برای کسی که توانایی مالی و بدنی برای رفتن به حجّ خانه‌ی خدا را دارد)
وقت حجّ
هلال‌های ماه، شناسه‌های زمانی و تقویم طبیعی برای نظام زندگی مردم و تعیین وقت حجّ هستند
نیّت و تلبیه
منهیّات و محظورات حجّ
مستحب است تا حاجی در سفر حج، زاد و توشه‌ی مناسبی را برای خویش تهیه کند (در سفر حج، زاد و توشه لازم است)
طواف پیرامون کعبه و عبادت کردن در آن
سرزمین حرم (خانه‌ی کعبه)، مأوای امن و امان است
خواندن دو رکعت نماز در پشت «مقام ابراهیم
[۱۱]
» پس از پایان طواف
در سعی بین صفا و مروه، باید نخست از «صفا» شروع کرد
سعی بین صفا و مروه، در حجّ و عمره
مباح بودن تجارت و سائر انواع کسب معاش در حجّ
وجوب وقوف به عرفه، و بعد از آن رهسپار شدن به مزدلفه
ذکر و یاد خدا در «مشعر الحرام» [کوهی است در مزدلفه میان عرفات و مِنی]
رهسپار شدن از «مزدلفه» به سوی «مِنی»
تکبیرات ایّام تشریق
کسی که حجّ تمتع می‌کند
اگر کسی از برگزاری بعضی از مناسک حج، به وسیله‌ی دشمن یا بیماری و غیره، بازداشته شد و خواست از احرام بدر آید (محصر)، بر اوست که هر آنچه از قربانی فراهم شود (همچون شتر و گاو و گوسفند) ذبح کند و آن‌گاه از احرام بدر آید
نحر قربانیانی که حجّاج برای حج می‌آورند
اگر کسی از حجّاج، بیمار شد یا ناراحتی در سر داشت (به سبب زخمی بودن، یا سردرد و یا بیماری‌های دیگر، و ناچار شد سر خود را قبل از موقع آن بتراشد) باید فدیه (کفّاره‌ای) از قبیل: روزه یا صدقه و یا گوسفندی بدهد
تراشیدن یا کوتاه کردن موی سر، پس از فراغت از ذبح حیوان قربانی برای حاجیان
کفاره‌ی کشتن نخجیر در حالت احرام، و یا در سرزمین حرم برای کسی که جهت انجام حجّ یا عمره یا هر دو، احرام بسته است
رمی جمرات، ذبح حیوان قربانی، و تراشیدن موی سر پس از فراغت از انجام مناسک حجّ
وفا کردن به نذرها که در مناسک حج، حجّاج به گردن می‌گیرند
طواف «افاضه»
عموم آیاتی که درباره‌ی فریضه‌ی حج، وارد شده است
«جهاد»
فرضیّت جهاد
۱- جهاد ابتدایی آزادی‌بخش
۲- جهاد دفاعی
۳- جهاد برای نابود ساختن شرک و بت‌پرستی
جهاد، فرض کفایه است
فرض عین
فرض کفایی
کسانی که به تحصیل علم و دانش مشغولند، از رهسپار شدن به سوی جهاد و پیکار معاف‌اند
در برابر فرمانِ بسیج عمومی برای جهاد (نفیر عام)، همه‌ی مسلمانان باید به سوی جهاد حرکت کنند
آنان که از جهاد معذور و معاف‌اند
لشکرهای آسمان‌ها و زمین، از آنِ خدا است
یاری دادن پیامبر اکرم
ج
و مؤمنان به وسیله‌ی لشکرهای نامرئی
امداد مؤمنان و حق گرایان به وسیله‌ی فرشتگان (در جنگ و پیکار با دشمنان و بدخواهانِ اسلام و مسلمین)
در هنگام نبرد، فرار از جنگ حرام است
جنگجویان به چه تعدادی باشند که نمی‌توانند از صحنه‌ی جنگ فرار کنند
وجوب آمادگی برای جهاد
فراهم نمودن تدارکات و امکانات لازم
ساخت زره (و ادوات جنگی)
جواز عملیّات شهادت طلبانه (حملات فدایی)
کسانی که در راه خدا شهید می‌شوند، (مرده نیستند، بلکه آنان) در نزد پروردگارشان زنده‌اند و روزی می‌خورند
مشرکان و چندگانه‌پرستان، طرف جنگ با مسلمانان هستند (و جهاد نیز برای نابود ساختن آثار شرک و بت‌پرستی، تشریع شده است)
رساندن دعوتِ اسلام به دشمنان و بدخواهان، یکی از شرایط جنگ و پیکار است
اگر در کشتی کفّار، اسیرانی از مسلمانان وجود داشت، نباید جنگجویان مسلمان، آن کشتی را به آتش بکشند. و همچنین اگر در دژ کفّار، اُسرائی از مسلمانان بودند، باز هم جنگجویان مسلمان حق ندارند تا آن دژ را آماج حملات و تیراندازی‌های خویش قرار بدهند و مسلمانان را لگ
جهاد در راه خدا، برترین و بهترین اعمال است و دارای مرتبه‌ای بس عالی و بلند است
برای فرد مجاهد واجب است هنگامی که برای جهاد در راه خدا بیرون می‌شود، تحقیق و تفحص کند که با چه کسانی می‌جنگد. آیا مسلمانند یا کافر؛
صلح
اُسرای جنگی، و اینکه آیا بر آنان منّت گذارند و بدون عوض و تاوان و غرامت جنگی آزادشان کنند و یا در برابر آزادی، از آنان فدیه گیرند. (خواه با معاوضه‌ی اسراء و خواه با دریافت اموال)
اسرای جنگ بدر
خوراک دادن به اُسرای کفّار و مشرکین
گرفتن جزیه از اهل کتاب
نهی از نشر و پخش اخبار، پیش از تحقیق و بررسی در مورد صحّت و درستی آن
عالمگیر شدن اسلام (آینده در قلمرو اسلام)
اجازه‌ی جهاد و پیکار با دشمنان و بدخواهان اسلام و مسلمین (نخستین فرمان جهاد در سال دوم هجری)
جنگ و پیکار با مشرکان و کفّار
تشویق و ترغیب بر جهاد در راه خدا
جهاد با کفّار با دلیل و حجّت (نه با شمشیر)؛ و جهاد با نفس
جهاد با کفّار به وسیله‌ی شمشیر، و جهاد با منافقان با زبان (و دلیل و حجّت)
- جهاد با زبان
- جهاد با قلم
- جهاد با قلب
- جهاد با مال
- جهاد با شمشیر
مرزداری و نگاهبانی
آیاتی چند در مورد اسب (ابزار جهاد) که به سوی میدان جهاد، نفس زنان پیش می‌روند. و در این آیات، اشاره به این مطلب رفته که بهترین وقت برای پیکار، وقت صبح و هنگام غفلت دشمن است
پناه گرفتن در دژها و قلعه‌های محکم و استوار
پنهان شدن در مخفیگاه‌ها و پناهگاه‌ها و غارها و گریزگاه‌ها
به کار گماشتن پرندگان در حمل و نقل نامه‌ها (پرندگان و جابه‌جایی اخبار و نامه‌ها)
جنگ و پیکار در ماه‌های حرام، و جنگ در مسجدالحرام
«جنگ در مسجدالحرام»؛ حرم
معاهدات و پیمان‌ها میان طرفین جنگ
در مذمّت کسانی که پیمان‌شکنی و نقض عهد می‌کنند
پایبندی به معاهدات، تا زمانی است که بیم توطئه نباشد، و همانگونه که دشمنان در فکر توطئه و پیمان‌شکنی‌اند، برای مسلمانان نیز مباح است که پیمان را لغو کنند و برای پیشگیری از حملات احتمالی دشمن، در لغو پیمان، پیشدستی نمایند
پیمان و عقد ذمّه
غنائم
گرفتن چیزی از غنائم قبل از تقسیم آن، حرام است
«فیء»
هجرت و غزوات پیامبر
ج
توطئه پست و زبونانه‌ی طوایف قریش به قتل پیامبر
ج
در مکّه
هجرت پیامبر
ج
به مدینه‌ی منوره
سریّه‌ی عبدالله بن جحش
غزوه‌ی بدر کُبری
غزوه‌ی بنی قینقاع
غزوه احد
غزوه‌ی «حمراء الاسد»
غزوه‌ی بنی نضیر
غزوه‌ی بدر ثانی
غزوه‌ی خندق
غزوه‌ی بنی قریظه
صلح حدیبیّه و بیعت رضوان
غزوه‌ی خیبر
غزوه‌ی تبوک
فتح مکّه
غزوه‌ی حنین و طائف
«جنایات»
جرم قتل نفس، و عقوبت و مجازات آن در اسلام
مجازات «قتل عمد»
مجازات «قتل خطا»
کشتن به ناحق انسان‌ها، حرام است
خودکشی حرام است
کشتن فرزندان از ترس فقر و تنگدستی حرام است
جنایات – حدود (مجازات‌های تعیین شده)
شرابخواری و تحریم تدریجی آن
حد زنا و مجازات آن
مجازات زن بدکار اگر کنیز باشد، و مجازات مرد بدکار اگر غلام باشد (به خاطر کنیز و برده بودن و محرومیّتهای آن‌ها) به نصف (یعنی پنجاه تازیانه) کاهش مییابد
حد عمل «لواط» (همجنسگرایی مردان) و حد عمل «مُساحقه» (همجنسگرایی زنان) و مجازات آن‌ها
مجازات تهمت زدن به زنان پاکدامن (حد قذف: تهمت زنا)
حد سرقت و مجازات آن
حد ردّت و مجازات مرتدین
حد و مجازات راهزنی
حد و مجازات بَغی (قیام و سرکشی بر ضدّ نظام اسلامی)
«طاعات» (عبادات و ارزش‌های انسانی و الهی)
نیکی و احترام به پدر و مادر
صله‌ی رحم (رفتار نیک با خویشاوندان) و نهی از قطع صله‌ی رحم
توصیه به نیکی با همسایگان
مشروعیت سلام و واجب بودن ردّ آن
ورود به خانه‌ی مردم نیاز به اذان و اجازه دارد (و وارد شدن به خانه‌ی دیگران به صورت سرزده، حرام است)
جا دادن و جا باز کردن به دیگران در مجلس (تفسّح در مجلس)
«کلمه‌ی طیّبه» (سخن خوب و نیک)
سخن زیبا و پسندیده با مردم گفتن (قول الحسن)؛ و حُسن اخلاق و برخورد شایسته با مردم (دفع بدی‌های مردم با برخوردهای خوب)
اعراض و رویگردانی از لغو (کردار بیهوده و گفتار یاوه و اعمال و اقوالی که در آن خیر و سودی نباشد)
سفارش و تشویق به ترحّم و مهربانی
استقامت و پایداری در راه حق
صبر و برداری
آیاتی درباره‌ی صداقت و راستی، و راستان و راستگویان در کردار و گفتار و پندار
عفو و بخشش و گذشت و چشم‌پوشی
امر به معروف و نهی از منکر
سفارش لقمان حکیم به فرزندش
چنگ زدن به «حبل الله» (رشته‌ی ناگسستنی الهی)
«منهیّات و محرّمات قرآن»
تحریم قماربازی، بتان سنگی و غیره، و تیرها و سنگها و اوراقی که برای بخت‌آزمایی و فال‌بینی و غیبگویی به کار می‌روند
سحر و جادو، کفر است
نهی از باور داشتن به «جَبت»، «طاغوت» و «کهانت»
نهی از دگرگون ساختن آفرینش خدا (تغییر خلق الله)
تحریم تمسخر و استهزای دیگران، سوء ظن و بدگمانی به مردم، و تجسّس و غیبت
تحریم سخن‌چینی، عیبجویی و بدگویی از دیگران، و طعنه زدن به مردم
تحریم خوردن مال حرام
نهی از نجوا و درگوشی و نهانی صحبت کردن که موجب بدی و گناه باشد
در مذمّت بدعت و بدعت گرایان
نهی از اختلاف و تفرقه
آزار و اذیت رساندن به مؤمنان، حرام است
تحریم تکبّر و غرور و خودبزرگ‌بینی و خودمحوری
تحریم فواحش (کارهای نابهنجار و زشت همچون زنا) و تحریم بَغی (ظلم و ستم و تجاوز به حقوق دیگران)
فرد مسخره کننده از زمره‌ی جاهلان و بی‌خردان است (ریشه‌ی تمسخر از جهالت است)
مجازات انسان‌های منافق و دورو
نهی از باور کردن اخبار دروغین و غیرموثق
نهی از بخل و تنگ چشمی
نهی از دشنام دادن بت‌ها و معبودهای مشرکان
افشای عیوب مردم، به هر نحو باشد حرام است (با شعر، طنز، تصریح، تلویح، حکایت و...)
نهی از تهمت و بهتان
نهی از حمایت و پشتیبانی کفّار؛ نهی از پذیرفتن ولایت کفّار
نهی از پیروی هوا و هوس‌های نفسانی
«روابط اجتماعی»
مشروعیّت ازدواج
ترغیب و تشویق مردم به ازدواج
۱- بقای نوع انسان
۲- حفظ رابطهی نسبی
۳- جلوگیری از هرج و مرج و بیبند و باری اخلاقی در جامعه
۴- جلویگری از انتشار امراض گوناگون
۵- آرامش روحی و نفسانی
۶- همکاری زوجین در ساختن نظام خانواده و تربیت فرزندان
۷- برانگیختن عاطفهی والدین نسبت به فرزند
نهی از «رهبانیّت» و ترک ازدواج برای کسی که توانایی ازدواج را داشته باشد
راهکار برای کسانی که امکانات ازدواج را ندارند و قادر به پرداخت مهریّه و نفقه نمی‌باشند
زنانی که به خاطر «نسب»، «خویشاوندی ناشی از ازدواج» (مصاهره)، و «رضاع» (شیرخوارگی)، ازدواج با آن‌ها حرام ابدی است
زنانی که به طور موقت ازدواج با آن‌ها حرام است
جمع بین دو خواهر (دو خواهر را در یک زمان به ازدواج خود درآوردن) حرام است
ازدواج با بیشتر از چهار زن حرام است
ازدواج با زن شوهردار (قبل از طلاق یا مردن شوهر و سپری شدن عدّه) حرام است
خواستگاری و ازدواج با زنی که به خاطر گرفتن طلاق یا فوت شوهر در حال گذرانیدن عدّه است، حرام میباشد (اما خواستگاری غیررسمی با گوشه و کنایه جایز است)
نکاح مرد مسلمان با زن مشرک، و زن مسلمان با مرد مشرک حرام است
نکاح با زنان کافر، حرام است، و همسر کافر شده را باید رها کرد (چرا که مرتد شدن، عقد نکاح را باطل، و پیوند زناشویی را میگسلد)
ازدواج با مردان و زنان زناکار قبل از توبه و اصلاح وضع خود، و قبل از سپری شدن عدّه‌ی زن، حرام است
برقراری دوستیها و روابط نامشروع و پنهانی زن و مرد، حرام است
زنی که هر سه طلاق او جاری شده است، پیش از ازدواج با مرد دیگری و طلاق گرفتن طبیعی یا مرگ شوهر دوّم او، برای شوهر اولش حرام میباشد
خواستگاری
اجازه خواستن از زن، قبل از ازدواج (باید از زن اجازه گرفته شود و نباید مجبور به ازدواج گردد)
یکی از شرایط صحّت عقد ازدواج، «ولیّ و سرپرست» است
غیرمسلمانان، هیچگونه ولایتی بر ازدواج دادن زنان مسلمان ندارند
مهریّه
عقد ازدواج
ازدواج با زنان پاکدامنِ مؤمن، و زنان پاکدامنِ اهل کتاب
ازدواج با کنیزانِ مؤمن (ایمان، شرط اساسی در هر ازدواجی است)
ازدواج با همسران فرزند خواندگان بعداز طلاق آن‌ها جایز و حلال است
مردان بر زنان سرپرستند و در جامعهی کوچک خانواده، حق رهبری دارند و صیانت و رعایت زنان بر عهدهی ایشان است
تأمین مخارج زن و فرزند
حُسن معاشرت میان زن و شوهر
حقوق شوهر بر زن
حقوق زن بر مرد
هم بستری و روابط زناشویی
مرد و همسر هنگام معاشرت جنسی، از گفتار لغو و یاوه بپرهیزند
سقط کردن جنین
تأدیب زن به هنگام نشوز و تمرّد و عدم اطاعت از شوهرش
اصلاح و ایجاد آشتی میان زن و شوهر (شورای خانوادگی)
نگهداشتن زن به نیکی، یا طلاق دادنش به صورت خداپسندانه
تخییر زن (ادامهی زندگی مشترک یا مفارقت را به میل و اختیار زن گذاشتن)، طلاق نیست
طلاق قبل از دخول (و عمل زناشویی)
طلاق رجعی
طلاق بائن
در موقع طلاق یا رجعت، دو نفر عادل و مورد اعتماد و متدیّن را شاهد بگیرند
«ایلاء»
خُلع
«ظهار» و کفّارهی آن
«لعان» موجب تفریق و جدایی میان زن و مرد است
عدّه‌ی زنان
عدّه‌ی زن طلاق داده شدهای که دچار عادت ماهیانه می‌شود (سه بار عادت ماهیانه و پاک شدن است)
عدّه زن طلاق داده شدهای که به خاطر خردسالی یا سالمندی، عادت ماهیانه ندارند (سه ماه کامل است)
عدهی زنی که شوهرش فوت نموده است
عدّه‌ی زنان باردار (وضع حمل است)
خانمی که پس از عقد و قبل از عروسی و ایجاد روابط زناشویی طلاق داده شود، عده ندارد و بلافاصله میتواند شوهر کند
بر زنی که در عدهی طلاق رجعی یا طلاق بائن (بینونهی صغری) به سر می‌برد، واجب است که تا پایان عدهاش در خانه‌ی شوهر بماند
مدّت حمل و مدّت رضاعت (شیرخوارگی)
اجرت رضاعت (مزد گرفتن در برابر شیر دادن بچّه)
اجرت حَضانت و سرپرستی (هزینهی کودک و مخارج نگهداری از او)
روابط اجتماعی
پوشاندن عورت
زینت
نهی از تبرّج و خودنمایی، و خودآرایی و نمایش وسایل آرایش در برابر مردم (برای زنان آرایش و نشان دادن اندام و وسایل زینت در معرض تماشای دیگران ممنوع است)
عموم آیاتی که درباره‌ی «ازدواج»، «طلاق»، «عدّه» و «شیرخوارگی» وارد شده است
«احکام مربوط به مرگ و میّت»
جنائز - وصیّت - فرائض (میراث)
سکرات مرگ
گفتن «انّا لله و انّا الیه راجعون» به هنگام ناگواری‌ها و مشکلات
غسل میّت
آیاتی که اشاره به کفن کردن میّت دارد
حمل کردن میّت بر تابوت
دفن میّت، واجب است
وصیّت مرده، و پرداخت وامی که بر عهده دارد
پرداخت بدهکاری‌های میّت
هر وصیّتی که هدف از آن زیان رساندن به دیگران باشد، حرام و مردود است
شتاب کردن در پرداخت بدهکاری‌های میّت
وصیّت برای خویشاوندانی که از دارایی میّت ارث نمی‌برند
فرائض (میراث)
بچه‌ای که از زن لعان کننده متولد شود، به او داده می‌شود و از مادر ارث برده و مادر نیز از او ارث می‌برد، ولی از پدر (شوهر زن) ارث نبرده و پدر نیز از او ارث نمی‌برد
اموال یتیمان
ممانعت از تصرّف در اموال («حِجر»)
«معاملات»
تجارت - خرید و فروش - سلف یا سلم - کار و تلاش
«کار و تلاش»
«رهن» (گرو)
مهلت دادن به بدهکار
خرید و فروش اشیای حرام، غصبی، دزدی، یا چیزی که برای بهره‌برداری حرام باشد، مانند: فروش انگور به کسی که از آن شراب می‌سازد، یا فروش اسلحه در زمان جنگ، حرام و نامشروع است
صلح (یا مصالحه)
۱- مصالحه‌ی براساس اقرار
۲- مصالحه‌ی براساس انکار
۳- مصالحه‌ی براساس سکوت
ربا
«ربا الفضل»
«ربا النسيئة»
کیل و میزان
کم فروشی نکردن و حق پیمانه و وزن را به تمام و کمال و دادگرانه مراعات کردن (که نه کم و زیاد بدهند و نه کم و زیاد دریافت کنند)
اجاره
رضایت دو طرفِ معامله در بیع
وکالت
عاریه
امانت
غصب
غصب کننده باید چیزی را که غصب نموده بازگرداند
کفالت و ضمانت
«جعالة»
شرکت (یا مشارکت)
۱- «شرکت عِنان»
۲- «شرکة الابدان»
۳- «شرکة الوجوه»
۴- «شرکة المفاوضة»
هبه و بخشش
لقطه (اشیای گمشده)
قرعه‌کشی
اقرار و ادای شهادت
کتمان حق و خیانت در شهادت، حرام است
شهادت دروغ، مقارن و هم ردیف شرک به خدا است
شاهد گرفتن به هنگام وصیّت
سوگندها
الف) «سوگند لغو» [سوگند بیهوده]
ب) «سوگند غموس»
ج) «سوگند منعقده»
«خوراکی‌ها و مواد غذایی»
[۱۳]
خوراکی‌های حلال
گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» هنگام ذبح حیوان، واجب است
طعام دادن به مشرکان، جایز است
خوراکی‌های حرام
خوردنی‌های حرام در مواقع ضروری و اضطراری، مباح می‌گردند
خوردن مواد سمّی و مسموم کننده و کشنده و زیان آور، حرام است
شکار
الف) شرایط مربوط به شکارچی
ب) شرایط مربوط به حیواناتی که شکار می‌شوند
ج) شرایط مربوط به آلت و وسیله‌ی شکار
«کار و تلاش - کارگران و صنعتگران - کارخانه‌ها و کارگاه‌ها»
مشارکت فرستادگان و پیامبران الهی در کار و فعالیّت و تولید و صنعت
حضرت آدم
÷
و همسرش (حوّاء)، لباسشان را وصله می‌کنند و پینه میزنند
حضرت نوح
÷
و ساختن کشتی
حضرت ابراهیم و اسماعیل علیهماالسلام و ساختن پایههای خانه‌ی کعبه
حضرت موسی
÷
و بندهی نیک خدا (خضر
÷
)، و تعمیر و بازسازی دیوار
حضرت موسی
÷
و اجیری و کارگری
حضرت داود
÷
و ساختن زره و ادوات جنگی
حضرت سلیمان و به کار گرفتن و بهره‌برداری کردن از جنّیان (و معادن)
حضرت عیسی
÷
و ساختن پرنده از گِل (به فرمان خدا)
ذوالقرنین و ساختن سدّ بزرگ و محکم
تشویق به کار و تلاش و سازندگی و آبادسازی زمین
آیاتی که درباره‌ی حرفه و صنعت، پیشه و کار، کاسبی و شغل، و تخصّص و هنر وارد شده است
نجاری و کشتیسازی
سنگ تراشی و ساختمان سازی
آهنگری و ساخت زره و ادوات جنگی
سدسازی
خیاطی
بنائی
دریانوردی و کشتیرانی
ساخت کورههای آجرپزی (تبدیل کردن خِشت گلین به آجر پخته)
ساخت قطعات صاف شیشه (بلور)
قصّابی و گوشت فروشی
لباسشویی، پارچه سفید کنی و رنگبری
میرابی و آب دادن (پیشهی کسی که به دیگران آب میدهد)
صنعت صیّادی و شکار ماهی (و سایر حیوانات دریایی)
صنعت غوّاصی در دریاها به منظور استخراج زیورآلات و اشیای نفیس دریایی (از قبیل: لؤلؤ و مرجان و درّ و گوهر)
صنعت مسگری و فلزکاری
صنعت نسّاجی
ریسندگی و بافندگی (الغزل)
صنعت زرگری و ریختهگری (حرفهی زرگری و طلاسازی)
آشپزی و طبّاخی
پیشهی نانوایی
«تجلیل و تکریم، و تعظیم و بزرگداشت انسان از ناحیه‌ی خدا»
خداوند متعال انسان را (با اعطای عقل، اراده، اختیار، نیروی پندار و گفتار و نوشتار، قامت راست و غیره) گرامی داشت، و آنچه که در آسمان‌ها و آنچه که در زمین است، همه را از ناحیه‌ی خود، مسخّر او ساخته است
بیان اوضاع و احوال، و اوصاف و ویژگی‌های بیشتر آدمیزادگان در پرتو آیات قرآن
«زن در اندیشه‌ی اسلامی»
مساوات میان زن و مرد در ادای تکلیف و دینداری و عبادت
تشویق به تعلیم و آموزش زنان
تشکیل خانواده
وجوب اجازه خواستن از زن قبل از ازدواج
مهریه‌ی زنان
تأمین مخارج زن و فرزندان
حُسن معاشرت با زنان
مردان بر زنان قوامت و سرپرستی دارند
مرد مکلّف است که همسرش را به گونه‌ی شایسته و عادلانه نگاهدارد، یا به صورت خداپسندانه و بدور از ظلم و جور رها کند و طلاقش دهد
اذیّت و آزار و زیان رسانیدن به زن، حرام است
ناهنجاری‌های خانوادگی (و اصلاح و ایجاد آشتی میان زن و مرد = شورای خانوادگی)
نشوز و تمرّد زن از شوهرش و اعراض و بدرفتاری مرد با زنش
علاج نافرمانی مرد
میراث (زنان)
«اسلام و مسئله‌ی بردگی»
اسلام و بردگی
تشویق بر آزاد کردن برده
(آزاد کردن بردگان در) کفاره‌ی ظهار
(آزاد کردن بردگان در) کفاره‌ی قتل خطأ
(آزاد کردن بردگان در) کفاره‌ی قسم
ازدواج دادن غلامان و کنیزان (و تهیه‌ی نفقه و پرداخت مخارج و مهریه‌ی آنان)
قصاص بردگان
اربابان به هیچ یک از بردگان جز به اندازه‌ی توانایی شان تکلیف نکنند و هیچ‌گاه بالاتر از میزان قدرت آنان از ایشان وظایف و تکالیف نخواهند
«مثال‌های قرآن»
مثال‌های قرآن
مثال نور خداوند متعال
نهی از قرار دادن امثال و شبیه و نظیر برای خداوند متعال
مثال‌های قرآن با به تصویر کشیدن حیوانات
مثال‌های قرآن با به تصویر کشیدن نباتات (گیاهان، درختان و گل‌ها)
سائر مثال‌های قرآنی
«داستان‌های پیامبران و فرستادگان الهی با اقوامشان»
داستان‌های پیامبران و فرستادگان الهی با اقوامشان
داستان حضرت آدم
÷
داستان حضرت ادریس
÷
داستان حضرت نوح
÷
با قومش
داستان حضرت هود
÷
با قوم عاد
داستان حضرت صالح
÷
با قوم ثمود
داستان حضرت ابراهیم
÷
، حضرت اسماعیل
÷
و حضرت اسحاق
÷
داستان حضرت لوط
÷
داستان حضرت یعقوب
÷
و حضرت یوسف
÷
داستان حضرت شعیب
÷
با قومش
داستان حضرت «ذوالکفل»
÷
داستان حضرت ایوب
÷
داستان حضرت موسی
÷
وهارون
÷
با فرعون و فرعونیان
داستان حضرت موسی
÷
و هارون
÷
با بنی‌اسرائیل
داستان حضرت موسی
÷
با بندهی صالح و نیک خدا (حضرت خضر
÷
)
داستان حضرت الیاس
÷
داستان حضرت «الیسع»
÷
داستان حضرت داود
÷
و حضرت سلیمان
÷
داستان حضرت یونس
÷
داستان حضرت زکریّا
÷
و حضرت یحیی
÷
داستان حضرت عیسی
÷
و مسیحیان
اهل کتاب (یهود و نصاری که دارای کتاب مذهبی «تورات و انجیل» هستند)
«قصص و تاریخ»
قصص و تاریخ
داستان دو پسر حضرت آدم
÷
(قابیل و هابیل)
داستان قارون
داستان هامان (وزیر فرعون)
همسر نوح
÷
و همسر لوط
÷
دو نمونه‌ی کفر
همسر فرعون، نمونه‌ی برتر ایمان
داستان طاعوت و جالوت
ملکه‌ی «سبأ» وقومش، وهلاکت ونابودی قوم «سبأ» به وسیله‌ی سیل خروشان وویرانگر
هاروت و ماروت (دو فرشته که به صورت انسان در شهر بابل در میان مردم قرار گرفتند تا روش ابطال و خنثی‌سازی سحر و جادو را به آنان بیاموزند)
لقمان؛ حکمتی که خداوند به او عنایت کرد، و گوشه‌ای از نصایح لقمان به پسرش
داستان اصحاب کهف
ذوالقرنین
یأجوج و مأجوج
داستان حضرت عزیر
÷
؛ کسی که خداوند او را صد سال میراند و سپس زنده‌اش گرداند
«اصحاب الجنّة» (صاحبان باغ‌های سرسبز)
داستان کسانی که از خانه‌های خویش، از ترس مرگ بیرون رفتند
«قوم تُبَّع»
«اصحاب الاخدود» (صاحبان گودال شکنجه)
اصحاب فیل (فیلداران) و دسته‌های پرندگان
«اصحاب القریة»
ابولهب (عموی پیامبر و سرسخت‌ترین دشمنان آن حضرت
ج
) و همسرش (امّ‌جمیل) که بدبخت و هیزم‌کش خواهد بود
پیروزی رومیان پس از شکستشان از ایرانیان
منابع مترجم
اندازه فونت
دبی
هلوتیکا نو
وردنا
تاهوما
Iran Sans
عبادات - سجود
به اشتراک‌گذاری کتاب
Facebook
Twitter
Youtube
Google+
Telegram
Whatsapp
با ایمیل
فایل Word
فایل PDF
نسخه چاپی
گزارش یک مشکل
عبادات - سجود
قبلی
بعدی
×
ورود
با ایمیل
مرا به خاطر بسپار
رمز عبور را فراموش کردید؟
ورود
ساخت حساب کاربری جدید
ثبت نام
بازیابی رمز عبور
ارسال لینک بازیابی رمز عبور
بازگشت به صفحه ثبت نام / ورود
