فهرست موضوعی آیات قرآن

«یوم تغابن»

[روز زیانمندی کافران و سودمندی مؤمنان]:

﴿يَوۡمَ يَجۡمَعُكُمۡ لِيَوۡمِ ٱلۡجَمۡعِۖ ذَٰلِكَ يَوۡمُ ٱلتَّغَابُنِۗ وَمَن يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ وَيَعۡمَلۡ صَٰلِحٗا يُكَفِّرۡ عَنۡهُ سَيِّ‍َٔاتِهِۦ وَيُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ٩﴾[التغابن: ۹]

***

توضیح موضوع: علماء و مفسرین واژه‌ی «تغابن» را چندین معنی کرده‌اند:

الف) زیانمند گشتن گروهی و سودمند شدن گروهی. اینطور که دسته‌ای دنیا را به آخرت می‌فروشند و در آخرت سود می‌برند، و رضای خدا و بهشت را از آنِ خود می‌کنند، و دسته‌ای آخرت را به دنیا می‌فروشند و در آخرت زیانخورده و متضرر می‌گردند.

ب) فراموش کردن همدیگر، چرا که در قیامت بر اثر هول و هراس آخرت، کسی به فکر کسی نیست و هر کسی خود را می‌کوشد.

ج) جلوه کردن غَبَن‌ها. یعنی روز قیامت، کافران به خاطر ایمان نیاوردن، و فاسقان به خاطر نداشتن عمل صالح، و مؤمنین به خاطر آنکه می‌توانستند عمل بیشتری انجام دهند، همه به نوعی احساس خسارت، حسرت و غبن دارند.

د) در آن روز، هر کس به فکر آن است که چگونه بار خود را به دوش دیگر اندازد، و مجرم دوست دارد که به جای خود فرزند و تمام بستگان، بلکه تمام مردم به جای او به دوزخ رفته و او نجات یابد.

ه‍) و شاید «تغابن» به این معنا باشد که رهبران فاسد، پیروان خود را مغبون کرده، و پیروان نیز به خاطر اطاعت کورکورانه به رهبرانِ فاسد فرصت فساد بیشتری داده و آنان را مغبون کردند که اگر اطاعت آنان نمی‌شد، فساد آن‌ها این همه توسعه نمی‌یافت.

و) روزی که غابن (برنده) و مغبون (بازنده) شناخته می‌شوند. روزی که جهنّمیان جایگاه خالی خود را در بهشت می‌بینند و تأسف می‌خورند، و بهشتیان جای خالی خود را در دوزخ می‌بینند و خوشحال می‌شوند. به هر حال روز قیامت، روز ظهور غبن‌ها است و تعارض گروه مؤمنان و کافران، نتیجه‌اش در قیامت ظاهر می‌شود.