فهرست موضوعی آیات قرآن

نهی از باور داشتن به «جَبت»، «طاغوت» و «کهانت»

﴿أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡجِبۡتِ وَٱلطَّٰغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ هَٰٓؤُلَآءِ أَهۡدَىٰ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ سَبِيلًا٥١ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُۖ وَمَن يَلۡعَنِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ نَصِيرًا٥٢﴾[النساء: ۵۱-۵۲]

﴿مَا جَعَلَ ٱللَّهُ مِنۢ بَحِيرَةٖ وَلَا سَآئِبَةٖ وَلَا وَصِيلَةٖ وَلَا حَامٖ وَلَٰكِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَأَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ١٠٣﴾[المائدة: ۱۰۳]

﴿قُتِلَ ٱلۡخَرَّٰصُونَ١٠ ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي غَمۡرَةٖ سَاهُونَ١١﴾[الذاريات: ۱۰-۱۱]

***

توضیح موضوع: «جَبت»: واژه‌ی «جَبت» به معنای «سحر» یا «ساحر» و یا «شیطان» به کار می‌رود. و در حقیقت این واژه شامل هر چیزی که جز خدا پرستیده شود، اعم از شیطان یا جادوگر یا غیبگو و... می‌شود.

«طاغوت»: این واژه، صیغه‌ی مبالغه از ماده‌ی «طغیان»، به معنای تعدّی و تجاوز از حد و مرز است. و به هر کس و هر چیزی که اطاعت از آن، مایه‌ی طغیان و سرکشی و دوری از راه حق شود، چه آفریده‌ای که پرستیده شود و چه فرماندهی که در شر و بدی از او فرمانبرداری گردد و چه اهریمنی باشد که انسان را از راه بدر برد، و سبب تجاوز از حد گردد، گفته می‌شود. از این رو شیاطین، بت‌ها، حکّام جبّار و مستکبر و دیکتاتور و خودکامه، و هر معبودی غیر از پروردگار، و هر مسیری که به غیرحق منتهی می‌شود، همه «طاغوت» است.

«كهانت»: هنگامی که رسول خدا ج به رسالت و نبوت و تبلیغ مردم به راه حق مبعوث گردید، با عده‌ای از افراد فاسد و دجّال صفت که به «کاهن» معروف بودند و آنان را «عرّاف» نیز می‌خواندند رو به رو شد که ادّعا می‌کردند، غیب می‌دانند و از گذشته و آینده باخبر هستند و از طریق ارتباط با جن و غیره علم غیب پیدا می‌کنند. حضرت پیامبر ج با این فتنه و فساد اجتماعی که پایه‌ای از علم و منطق و رهنمودهای آسمانی نداشت به مبارزه برخاست و تنها به حمله‌ی به کاهنان و مبارزه با این دجّال‌ها قناعت نکرد، بلکه کسانی را که نزد آنان می‌روند و از آن‌ها چیزهایی می‌پرسند و جواب‌های آنان را تأیید می‌نمایند و موجبات تشویق و ترویج فساد و گمراهی آنان را فراهم می‌سازند، شریک جرم این دروغگویان قرار دارد و فرمود:

«کسی که نزد فالگیر و کاهنی برود و چیزی از او بپرسد و جواب او را تصدیق و باور نماید، چهل روز نمازش قبول نمی‌شود». [مسلم]

و نیز می‌فرماید:

«کسی که پیش کاهنی برود و گفته‌ی او را تصدیق نماید، به آنچه بر محمد ج نازل شده، کفر می‌ورزد.»