فهرست موضوعی آیات قرآن

سحر و جادو، کفر است

﴿وَٱتَّبَعُواْ مَا تَتۡلُواْ ٱلشَّيَٰطِينُ عَلَىٰ مُلۡكِ سُلَيۡمَٰنَۖ وَمَا كَفَرَ سُلَيۡمَٰنُ وَلَٰكِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ كَفَرُواْ يُعَلِّمُونَ ٱلنَّاسَ ٱلسِّحۡرَ وَمَآ أُنزِلَ عَلَى ٱلۡمَلَكَيۡنِ بِبَابِلَ هَٰرُوتَ وَمَٰرُوتَۚ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنۡ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَآ إِنَّمَا نَحۡنُ فِتۡنَةٞ فَلَا تَكۡفُرۡۖ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنۡهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِۦ بَيۡنَ ٱلۡمَرۡءِ وَزَوۡجِهِۦۚ وَمَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِۦ مِنۡ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡۚ وَلَقَدۡ عَلِمُواْ لَمَنِ ٱشۡتَرَىٰهُ مَا لَهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنۡ خَلَٰقٖۚ وَلَبِئۡسَ مَا شَرَوۡاْ بِهِۦٓ أَنفُسَهُمۡۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ١٠٢﴾[البقرة: ۱۰۲]

***

توضیح موضوع: اسلام با سحر و ساحران به مبارزه برخاسته و قرآن درباره‌ی کسانی که سحر می‌آموزند، می‌فرماید: ﴿وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡۚ﴾[البقرة: ۱۰۲]. «یاد می‌گیرند چیزی را که به ایشان زیان می‌رساند و نفعی برای آنان دربرندارد».

و پیامبر گرامی اسلام نیز سحر را از گناهان کبیره‌ای به حساب آورده که نابود کننده می‌باشند و ملت‌ها را قبل از افراد نابود می‌سازند و مرتکبین آن‌ها قبل از آمدن قیامت، در دنیا بدبخت و نگون‌بخت می‌شوند. و می‌فرماید:

«از هفت چیزی که باعث نابودی می‌باشند پرهیز نمایید. اصحاب پرسیدند: این هفت چیز کدام‌اند؟ پیامبر ج فرمود: شریک قرار دادن برای خدا، سحر کردن، کشتن کسی به ناحق، خوردن ربا، خوردن مال یتیم، فرار کردن در میدان جهاد و تهمت بستن به زنان پاکدامن و مؤمن و بی‌خبر از گناه». [بخاری و مسلم]

بعضی از فقهای اسلام، سحر را کفر و یا موجب کفر می‌دانند. و بعضی دیگر گفته‌اند که ساحر باید کشته شود تا جامعه از لوث و شر وجودش پاک گردد.

به هر حال امام ابوحنیفه و مالک و احمد و دیگر فقهاء و صاحب نظران اسلامی می‌گویند: کسی که سحر را آموخته و آن را به کار می‌گیرد، چنین شخصی با این کار کافر می‌شود. و برخی از فقهاء نیز می‌گویند: آموختن سحر برای پرهیز از آن، موجب کفر نیست، اما کسی که به عقیده‌ی جایز بودن یا منفعت سحر، آن را می‌آموزد، کافر می‌شود. همچنین اگر کسی بر این باور بود که شیاطین هر آنچه را بخواهد برای او انجام می‌دهند، کافر می‌شود. پس آموزش علم سحر ممنوع نیست، بلکه آنچه ممنوع است، عمل به آن می‌باشد. جمهور علماء (امام ابوحنیفه، مالک و احمد) درباره‌ی مجازات ساحر می‌گویند که ساحر باید کشته شود، زیرا پیامبر ج می‌فرماید: «حَدُّ السَّاحِرِ ضَرْبَةٌ بِالسَّيْفِ» «حد ساحر، زدن وی به شمشیر است». بنابراین، اگر مسلمانی عمل سحر را انجام داد، مرتد می‌شود و باید کشته شود.

ولی امام شافعی بر این باور است که سحر گناهی از گناهان کبیره است، پس اگر ساحر با سحر خود سبب کشتن کسی شد، به سبب آن کشته می‌شود، و اگر موجب زیان شد، به همان مقدار، مورد تأدیب قرار می‌گیرد. اما رأی جمهور علماء صحیح‌تر و منطقی‌تر است.