فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد دوم

۱۱- باب: مَنْ تَركَ العَصْرَ
باب [۱۱]: حکم کسی که نماز عصر را ترک می‌کند

۳۴۱- عَنْ يُرَيْدَةَ سأَنَّهُ قَالَ فِي يَوْمٍ ذِي غَيْمٍ، فَقَالَ: بَكِّرُوا بِصَلاَةِ العَصْرِ، فَإِنَّ النَّبِيَّ جقَالَ: «مَنْ تَرَكَ صَلاَةَ العَصْرِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ» [رواه البخاري: ۵۵۳].

۳۴۱- روایت است که بریدهسدر روز ابر آلودی گفت: نماز عصر را [به زودی] در اول وقت آن بخوانید، زیرا پیامبر خدا جفرمودند: «کسی که نماز عصر را ترک کند، عملش حبطه و باطل می‌گردد» [۲۲].

[۲۲] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) در اینکه مراد از باطل شدن عمل به سبب ترک نماز عصر چیست؟ علماء اختلاف نظر دارند، بعضی نظر به ظاهر حدیث می‌گویند که ترک نماز عصر سبب بطلان همه اعمالش می‌شود، وعده دیگری می‌گویند: که این سیاق به جهت زجر و تشدید است، بنابراین، مراد از آن این است که برکت همان کاری که به سبب آن نماز عصر را ترک کرده است، از بین می‌رود، نه ثواب همه اعمالش، زیرا جز از شرک به خدا، هیچ عمل دیگری سبب بطلان اعمال نیک انسان نمی‌شود. ۲) اینکه بریدهساین سخن را خوب ندانسته و به این کار و آن کار مشغول می‌گردد، و با خود می‌گوید که این لحظه و لحظه دیگر نماز را خواهم خواند، و وقتی متوجه می‌شود، که می‌بیند آفتاب غروب کرده است، و یا نزدیک به غروب است، و البته این در وقتی بود که ساعتی وجود نداشت، ولی اکنون که ساعت و دیگری وسائل وقت شناسی در همه جا به وفرت وجود دارد، اگر کسی به غم نماز خود باشد، برایش فرقی بین روز ابر آلود و غیر ابر آلود نیست، و می‌تواند نمازش را در همان وقت معینش به طور دقیق اداء نماید.