فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد دوم

۲۶- باب: إِذَا أُقِيمَتِ الصَّلاَةُ فَلاَ صَلاَةَ إلاَّ المَكْتُوبَةَ
باب [۲۶]: وقتی که نماز بر پا شد، نماز دیگری غیر از نماز فرض [روا] نیست

۳٩۸- عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مالِكٍ ابْنُ بُحَيْنَةَ: رَجُلٍ مِنَ الأَزْدِ، س: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ جرَأَى رَجُلًا وَقَدْ أُقِيمَتِ الصَّلاَةُ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ، فَلَمَّا انْصَرَفَ رَسُولُ اللَّهِ جلاَثَ بِهِ النَّاسُ، وَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ج: «الصُّبْحَ أَرْبَعًا، الصُّبْحَ أَرْبَعًا» [رواه البخاری: ۶۶۳].

۳٩۸- از عبدالله بن مالک بن بحینهس– که شخصی از مردم (اَزْدْ) بود- روایت است که گفت: پیامبر خدا جشخصی را دیدند که بعد از بر پا شدن نماز، دو رکعت نماز می‌خواند، بعد از اینکه پیامبر خدا جاز نماز فارغ شدند، مردم به اطراف‌شان جمع شدند.

پیامبر خدا جبرای آن شخص گفتند: «مگر نماز صبح چهار رکعت است؟ مگر نماز صبح چهار رکعت است»؟ [۸٧].

[۸٧] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث اینکه: ۱) این حدیث به طور صریح دلالت بر این دارد که در وقت بر پا شدن جماعت، نماز دیگری نباید خوانده شود، ولو آنکه دو رکعت سنت صبح باشد. ۲) بعضی از علماء از آن جمله احناف می‌گویند که: اگر خوف از دست رفتن هر دو رکعت نماز فرض به جماعت موجود باشد، نباید به خواندن سنت صبح اقدام نمود، ولی اگر خوف تنها یک رکعت باشد، بهتر است در خانه‌اش و یا در بیرون مسجد، و یا در دروازه مسجد، دو رکعت سنت صبح را بخواند، و بعد از آن به جماعت داخل شود، ولی می‌توان گفت که ظاهر حدیث بر خلاف این نظر است، والله تعالی أعلم بالصواب.