۲٠- باب: مَا يُقرَأُ فِي رَكعَتَي الْفَجْرِ
باب [۲٠]: آنچه که در دو رکعت [سنت] فجر خوانده می‌شود
۶۱۶- وعَنْها ل، قَالَتْ: «كَانَ النَّبِيُّ جيُخَفِّفُ الرَّكْعَتَيْنِ اللَّتَيْنِ قَبْلَ صَلاَةِ الصُّبْحِ حَتَّى إِنِّي لَأَقُولُ: هَلْ قَرَأَ بِأُمِّ الكِتَابِ؟» [رواه البخاری: ۱۱۶۵].
۶۱۶- و از عائشهلروایت است که گفت: پیامبر خدا جدو رکعت [سنت] نماز فجر را سبک می‌خواندند، تا جای که [با خود] می‌گفتم: آیا (الحمد لله) را خوانده‌اند یا نه؟ [۳۶۵].
[۳۶۵] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) شک عائشهلدر این نبود که پیامبر خدا ج(الحمد لله) را در این دو رکعت می‌خواندند یا نه؟ بلکه این سخن را جهت مبالغه در بیان سبک خواندن این دو رکعت گفته است، زیرا عادت نبی کریم جآن بود که نمازهای غیر فرض را طولانی می‌خواندند، ولی برای آنکه مردم در مسجد انتظار نمانند، دو رکعت سنت فجر را خفیف اداء می‌کردند، تا جایی که این خفیف خواندن نسبت به طولانی بودن دیگر نوافل طوری به نظر می‌رسد که گویا حتی (الحمد لله) را هم نخوانده‌اند. ۲) در قراءتی که در دو رکعت سنت فجر خوانده می‌شود، بین علماء اختلاف است: امام مالک می‌گوید: تنها (الحمد لله) خوانده شود، امام شافعی می‌گوید: (الحمد لله) و سورۀ کوتاهی خوانده شود، و امام ابو حنیفه و اصحابش می‌گویند: فرق بین این نماز و نمازهای دیگر نیست، و حتی اگر فرصت باشد، می‌توان قراءت را طولانی نمود.