فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد دوم

۲- باب: الأَذانِ مَثْنی
باب [۲]: الفاظ اذان دو دو بار گفته می‌شود

۳٧۱- عَنْ أَنَسٍ س، قَالَ: «أُمِرَ بِلاَلٌ أَنْ يَشْفَعَ الأَذَانَ، وَأَنْ يُوتِرَ الإِقَامَةَ، إِلَّا الإِقَامَةَ» [رواه البخاری: ۶٠۵].

۳٧۱- از انسسروایت است که گفت: برای بلال امر شد که: اذان را دوبار دوبار و اقامت را یکبار یکبار بگوید، مگر لفظ (اقامت) را [که دوبار بگوید] [۶٠].

[۶٠] مراد از لفظ (اقامت) لفظ (قد قامت الصلاة)است که پیامبر خدا جامر کردند تا بلالساین لفظ را دوبار بگوید، و این مذهب جمهور علماء است، و مذهب احناف نظر به احادیث صحیح دیگری که در این مورد آمده است این است که: همه الفاظ اقامت مانند الفاظ اذان، دوبار دوبار گفته می‌شود، و از جمله احادیثی که به آن استدلال جسته‌اند حدیثی است که ترمذی از ابو محذوره روایت کرده است که «پیامبر خدا جبرایش تعلیم دادند که اذان و اقامت را دوبار دوبار بگوید» و حدیث ابو جحیفه که: «بلال همیشه اذان و اقامت را دوبار دوبار می‌گفت»، و از حدیث انسسچنین جواب می‌دهند که: یکبار یکبار اقامت گفتن در اول اسلام بود، و بعد از آن منسوخ گردید.