فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد دوم

فهرست کتاب

۲۱- باب: فَضْلِ التَّهْجِيرِ إلى الظُّهْرِ
باب [۲۱]: فضیلت شتاب کردن به نماز پیشین (ظهر)

۲۱- باب: فَضْلِ التَّهْجِيرِ إلى الظُّهْرِ
باب [۲۱]: فضیلت شتاب کردن به نماز پیشین (ظهر)

۳٩۳- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ جقَالَ: «بَيْنَمَا رَجُلٌ يَمْشِي بِطَرِيقٍ وَجَدَ غُصْنَ شَوْكٍ عَلَى الطَّرِيقِ فَأَخَّرَهُ، فَشَكَرَ اللَّهُ لَهُ فَغَفَرَ لَهُ» ثُمَّ قَالَ: «الشُّهَدَاءُ خَمْسَةٌ: المَطْعُونُ، وَالمَبْطُونُ، وَالغَرِيقُ، وَصَاحِبُ الهَدْمِ، وَالشَّهِيدُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ» و باقي الحديث تَقَدَّم [رواه البخاری:۶۵۲].

۳٩۳- از ابو هریرهسروایت است که پیامبر خدا جفرمودند: «در حالی که شخصی به راهی می‌رفت، بوتۀ خاری را در راه دید، آن را [برداشت] و از راه دور کرد، این عمل را خداوند از وی قبول کرد و او را آمرزید».

بعد از آن پیامبر خدا جگفتند:

«شهداء پنج قسم‌اند:

- کسی که از مرض (وبا) بمیرد.

- کسی که از مرض شکم [مانند اسهال و امثال آن] بمیرد.

- کسی که [در آب] غرق شود.

- کسی که زیر دیوار و یا خانه شود.

- کسی که در راه خدا به شهادت برسد» [۸۲]، وباقی حدیث قبلاً گذشت.

[۸۲] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) شهید حقیقی همین نوع پنجم است، و چهارم نوع دیگر به طور مجازی شهید گفته می‌شوند. ۲) شهید به اتفاق علماء غسل داده نمی‌شود ولی تکفین می‌شود، و در اینکه بر وی نماز خوانده می‌شود یا نه؟ بین علماء اختلاف است، در نزد احناف بر وی نماز خوانده می‌شود، و جمهور علماء می‌گویند که بر شهید نماز خوانده نمی‌شود. ۳) شهید بر سه قسم است، اول: شهید دنیا و آخرت: و آن کسی است که غرض اعلای کلمة الله در وقت جنگ با کفار به شهادت می‌رسد، دوم: شهید آخرت: و آن کسی است که به سبب مرض شکم، و یا به سبب غرق شدن در آب، و یا سوختن در آتش و امثال این‌ها کشته شود، سوم: شهید دنیا: و آن کسی است که به غرض بدست آوردن مال، و یا شهرت طلبی و یا احساسات قومی و یا منطقوی به جنگ برود و کشته شود. ۴) طوری که در احادیث دیگری آمده است، چند گروه دیگر نیز شهید گفته می‌شوند، از آن جمله: مردن به سبب مرض ذات الجنب، به سبب آتش سوزی، مردن در دیار غربت، مردن زن در وضع حمل.