فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد دوم

۲۵- باب: مَا يُنْهَى عَنِ النَّوْحِ وَالبُكَاءِ وَالزَّجْزِ عَن ذلِكَ
باب [۲۵]: آنچه که در مورد نهی از نوحه و گریه آمده است

۶۶۴- عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ ل، قَالَتْ: «أَخَذَ عَلَيْنَا النَّبِيُّ جعِنْدَ البَيْعَةِ أَنْ لاَ نَنُوحَ»، فَمَا وَفَتْ مِنَّا امْرَأَةٌ غَيْرَ خَمْسِ نِسْوَةٍ: أُمِّ سُلَيْمٍ، وَأُمِّ العَلاَءِ، وَابْنَةِ أَبِي سَبْرَةَ امْرَأَةِ مُعَاذٍ، وَامْرَأَتَيْنِ - أَوِ ابْنَةِ أَبِي سَبْرَةَ، وَامْرَأَةِ مُعَاذٍ وَامْرَأَةٍ أُخْرَى [رواه البخاری: ۱۳٠۶].

۶۶۴- از ام عطیهلروایت است که گفت: پیامبر خدا جدر هنگام بیعت از ما چنین تعهد گرفتند که: نوحه نکنیم.

و به جز از پنج زن، کس دیگری از ما به این عهد وفا نکرد، [که عبارت بودند از]: أم سلیم، أم علاء، دختر أبی سبره همسر معاذ، و دو زن دیگر و یا اینکه گفت: دختر ابو سبره، و همسر معاذ، و یک زن دیگر [۴۳۵].

[۴۳۵] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) معنی حدیث این است که از زن‌هایی که با أم عطیه رفته و با پیامبر خدا جبیعت کرده بودند، تنها پنج نفر به این بیعت و وعدۀ خود وفا کردند، و بعد از آن نوحه‌گری نکردند، نه آنکه از تمام زن‌های که در زمان نبی کریم جوجود داشتند فقط پنج نفر نوحه‌گری را ترک نموده باشند. ۲) نوحه‌گری و شیون و فریاد برای مرده به طور قطع حرام است، زیرا اگر حرام قطعی نمی‌بود، پیامبر خدا جاز آن‌ها در این کار بیعت نمی‌گرفتند، زیرا بیعت با مردم - چه مرد بودند و چه زن – در امور مهم و اساسی صورت می‌گرفت.