فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد دوم

۵- باب: صَلَاةِ التَّطَوُّعِ عَلَى الحِمَارِ
باب [۵]: خواندن نماز نفل بر بالای خر

۵۸۳- عَنْ أَنَسٍ س: «أَنَّهُ صَلِّى عَلَى حِمَارٍ، وَوَجْهُهُ عَنْ يَسَارِ القِبْلَةِ» فَقِيلَ له: تُصَلِّي لِغَيْرِ القِبْلَةِ، فَقَالَ: لَوْلاَ أَنِّي رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ جفَعَلَهُ لَمْ أَفْعَلْهُ» [رواه البخاری: ۱۱٠٠].

۵۸۳- از انسسروایت است که وی بر بالای خری نماز می‌خواند، و رویش به طرف چپ قبله بود.

از وی پرسیدند: به طرف دیگری غیر از قبله نماز می‌خوانی؟

گفت: اگر پیامبر خدا جرا نمی‌دیدم که چنین کرده‌اند، من هرگز چنین نمی‌کردم [۳۲٧].

[۳۲٧] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) این حدیث و حدیث قبلی آن دلالت بر این دارد که: نماز نفل در حالت سواره و به هر طرفی که روی مسافر باشد، جواز دارد. ۲) با قیاس بر شتر و خر، شاید خواندن نماز نفل در وسائل نقل امروزی، مانند: موتر (ماشین)، طیاره، و قطار، نیز جواز داشته باشد، ولی در نماز خود نباید بر چیزهایی که پیش رویش قرار دارد سجده نماید، بلکه باید رکوع و سجده‌اش به طور اشاره بوده و سجده‌اش پایان‌تر از رکوعش باشد.