فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد دوم

۳۵- باب: مَتَى يَسْجُدُ خَلْفَ الإِمَامِ
باب [۳۵]: مقتدی چه وقت باید سجده کند؟

۴۱۱- عَنْ البَرَاءِ س، قَالَ: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ جإِذَا قَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، لَمْ يَحْنِ أَحَدٌ مِنَّا ظَهْرَهُ، حَتَّى يَقَعَ النَّبِيُّ جسَاجِدًا، ثُمَّ نَقَعُ سُجُودًا بَعْدَهُ» [رواه البخاری: ۶٩٠].

۴۱۱- از براءسروایت است که گفت: چون پیامبر خدا جمی‌گفتند: «سمع الله لمن حمده»تا وقتی که آن حضرت جبه سجده نمی‌رفتند، کسی از ما پشت خود را خَم نمی‌کرد، [وچون به سجده می‌رفتند] ما هم بعد از ایشان به سجده می‌رفتیم [۱٠۳].

[۱٠۳] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) متابعت امام واجب است، و باید مقتدی از امام خود متابعت نماید. ۲) بعضی از علماء از این حدیث چنین فهمیده‌اند که مقتدی وقتی یک رکن را مثلاً: رکوع و یا قومه و یا جلسه را انجام دهد، که امام از انجام دادن آن فارغ شده باشد، ولی عموم علماء این نظر را رد کرده و گفته‌اند: در چنین حالتی متابعت امام صورت نمی‌گیرد، بنابراین مقتدی باید بعد از این که امام به رکنی از ارکان نماز شروع کرد، به آن رکن شروع کند، مثلاً: همین که امام به رکوع رفت، بعد از وی به رکوع بروند، و همین که سر خود را از رکوع بالا کرد، بعد از وی سر خود را از رکوع بالا کنند، و همچنین در انجام دادن هر رکنی از ارکان دیگر نماز. ولی طوری که در حدیث بعدی می‌آید، باید جداً متوجه باشد که پیش از امام کاری را انجام ندهد، یعنی: نه پیش از امام برکوع برود، و نه پیش از امام سر خود را از رکوع بالا کند، و نه پیش از امام به سجده برود، و نه پیش از امام سر خود را از سجده بالا کند، و همچنین در تمام ارکان نماز.