حکم فراگیری علم
* امام احمد بن حنبل / می‌گوید: واجب است که بنده علم را تا حدی که واجبات دینی خود را به وسیله آن انجام دهد و برپا کند بیاموزد. برایش گفتند: مانند چه چیزی؟ فرمود: آنکه از روی جهلی که دارد نمی‌تواند نماز و روزه و مانند آن را فرا گیرد.
- پس باید بنده مسلمان به‌حدی علم بیاموزد تا بتواند واجبات دینی خود را ادا نموده از حرام اجتناب ورزد و معامله‌های دنیوی خود را براساس آن انجام بدهد.
- آموختن علوم شرعی، بیشتر از حدی که آموختن آن بر بنده واجب است، بر امت مسلمه فرض کفایی است، یعنی اگر گروهی از مسلمانان این علوم را بیاموزند وجوب آن از بقیه مسلمانان ساقط می‌گردد.
- سُفیان بن عُیَینه / می‌گوید: فراگرفتن علم و جهاد بر آن‌ها فرض است، اگر گروهی به آن بشتابد از دیگران ساقط می‌گردد. سپس این آیه کریمه را تلاوت نمود: ﴿فَلَوۡلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرۡقَةٖ مِّنۡهُمۡ طَآئِفَةٞ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي ٱلدِّينِ وَلِيُنذِرُواْ قَوۡمَهُمۡ إِذَا رَجَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ﴾[التوبة: ١٢٢] «پس چرا از هر گروهی از آنان، دسته‌ای کوچ نمی‌کنند، تا در دین دانش بیاموزند، و قوم خود را هشدار دهند، هنگامی که به سوی آن‌ها بازگشتند»[٢٦].
- ابن عبدالبر / می‌گوید: علما اتفاق نظر دارند که فراگرفتن بخشی از علم بر هر شخص فرض عینی است، و فراگرفتن بخش دیگرِ علم فرض کفایی است؛ طوری که اگر عده‌ای آن را فرا گرفتند فرضیت آن از بقیه اهل آن دیار ساقط می‌گردد.
[٢٦]- جامع بيان العلم وفضله: ٣٦.