شرح اصول سه گانه اسلام شیخ محمد بن عبدالوهاب

حکم عمل به علم

عمل کردن به علم واجب است، و کسی که به علم خود عمل نمی‌کند مورد نکوهش قرار می‌گیرد، و در شرحِ این موضوع، خواهیم دانست که عمل‌کردن به علم به چندین مرتبه تقسیم می‌گردد.

* مرتبۀ اول: عمل به آنقدر از علم که برای باقی‌ماندن بر دین اسلام لازم است که همان توحید و اجتناب از نواقض اسلام است و کسی که این مرتبه را انجام نداد، کافر است.

* مرتبۀ دوم: عمل به علمی که وجوب عمل به آن مورد تاکید است؛ [یا عمل به علمی که واجبات به وسیلۀ آن ادا می‌شوند؛] مانند ادای فرائض و اجتناب از گناهان کبیره، و کسی که به این مقدار از علم عمل نمی‌کند فاسق شمرده شده و از موحّدان گنهکار می‌باشد.

* مرتبۀ سوم: علمی که عمل به آن مستحب است که همان عبادت‌های نافله و اجتناب از مکروهات می‌باشد.

* کسی که وجوب یکی از فرایض را دانست ادای آن بر او واجب می‌گردد، و کسی که حرمت چیزی از محرّمات را دانست، اجتناب از آن بر او واجب می‌گردد.

* از مراتب عمل‌نمودن به علم یکی هم فرض کفایه است که هرگاه برخی از مردم به آن علم عمل کنند گناه از بقیه ساقط خواهد شد.

* در قدم اول بر طالب علم واجب است که در ادای واجبات دینی و اجتناب از محرمات حریص باشد، سپس آن مقدار از سنت‌ها و مستحبات که برایش میسر وآسان است را ادا نماید، و الله متعال به این وسیله به او توفیق مزید می‌دهد.