بیان معنای ایمان:
* ایمان نزد اهل سنت و جماعت عبارت است از: اعتقاد به قلب، گفتن با زبان و عمل با اعضای بدن.
- جنان: قلب است، و ارکان عبارت است از: جوارح مانند حواس، اعضای بدن و ....
* و برخی از اهل علم عبارت مذکور را اختصار نموده می‌گویند: ایمان قول و عمل است.
- منظور ایشان از قول: قول قلب یعنی تصدیق آن، و قول لسان است.
و منظور ایشان از عمل، عمل قلب است که شامل عبادات قلبی می‌شود از قبیل محبت، ترس، امید، بیم، رغبت، هراس، توبه و ...، و عمل جوارح شامل، دیدن، شنیدن، راه‌رفتن، خوردن، عقد نکاح و غیره.
* مؤمنان در اقوال و اعمال بر یکدیگر برتری دارند، از این‌رو در ایمان نیز بر یکدیگر برتری دارند.
ایمان زیاد و کم می‌شود، یعنی با طاعت زیاد می‌شود و با ارتکاب معاصی و ترک طاعات کم می‌شود. طوری که الله متعال می‌فرماید: ﴿وَيَزۡدَادَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِيمَٰنٗا﴾[المدثر: ٣١]. «و کسانی که ایمان آورده‌اند بر ایمان خود بیفزایند»، و می‌فرماید: ﴿وَإِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُهُۥ زَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا﴾[الأنفال: ٢]. «و چون آیات او بر آن‌ها خوانده شود، ایمان‌شان افزون گردد». و می‌فرماید: ﴿لِيَزۡدَادُوٓاْ إِيمَٰنٗا مَّعَ إِيمَٰنِهِمۡۗ﴾[الفتح: ٤]. «تا ایمانی بر ایمان‌شان بیفزایند».
* ایمان با طاعت زیاد می‌شود و طاعت عبارت است از عمل‌کردن مطابق اوامر الهی و اجتناب از نواهی او تعالی؛ پس هرگاه واجب یا مستحبی را انجام داد ایمانش افزایش می‌یابد؛ و هرگاه از حرام یا عمل مکروهی، خاص برای رضای الله تعالی اجتناب ورزید ایمانش زیاد می‌شود.
* و مسلمان کسی است که اصل ایمان را در خود دارد، و شاید همان حد واجب ایمان را به جای آورَد، و شاید هم تا حد مستحب آن را به جای آورَد، و شاید در معاصی و گناهان کبیره دچار شود که در این حالت ایمان او به خاطر این موارد کم می‌شود.