دلایل نماز، زکات، روزه و حج:
* ﴿وَيُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُواْ ٱلزَّكَوٰةَۚ﴾ و نماز را برپا دارند و زکات را بپردازند، در این دلیلی بر رکن دوم و سوم اسلام است، و یکجا آمدن آن با توحید شیوه حصر است که بر عظمت شأن آن دلالت دارد.
و قول شیخ /: و دلیل روزه، این فرموده باری‌تعالی است: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٨٣﴾[البقرة: ١٨٣]. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! روزه بر شما فرض شده است همان‌گونه که بر کسانی که پیش از شما بودند؛ فرض شده بود، تا پرهیزگار شوید». روزه ماه رمضان با نزول همین آیه در سال دوم هجری فرض شد. البته هیچ روزه‌ای قبل از هجرت بر مسلمانان فرض نشده بود. و بعد از هجرت، روزه روز عاشورا فرض شد؛ سپس فرضیت آن منسوخ شد و بعد از فرض‌شدن روزه رمضان بر استحباب باقی ماند.
* از ام المؤمنین عایشه ل روایت است که فرمود: «كَانَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ يَوْمًا تَصُومُهُ قُرَيْشٌ فِي الْـجَاهِلِيَّةِ؛ فَلَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللهِ ج صَامَهُ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ، فَلَمَّا فُرِضَ رَمَضَانُ كَانَ هُوَ الْفَرِيضَةَ وَتُرِكَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ، فَمَنْ شَاءَ صَامَهُ، وَمَنْ شَاءَ تَرَكَهُ»[١٢٧] «روز عاشورا روزی بود که قریش آن را در جاهلیت روزه می‌گرفتند؛ پس هنگامی که پیامبر ج به مدینه آمدند آن روز را روزه گرفتند و به روزه‌گرفتن آن دستور دادند؛ وقتی رمضان فرض شد، فرضیت آن پایدار ماند و روز عاشورا را ترک گفتند؛ پس کسی که می‌خواست آن را روزه می‌گرفت و کسی که می‌خواست ترکش می‌کرد» [به روایت بخاری و مسلم].
و قول شیخ /: و دلیل حج، این فرموده باری‌تعالی است: ﴿وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ٩٧﴾[آل‌عمران:٩٧].
«و برای الله، حج خانه (کعبه) بر مردم واجب است، (البته) کسانی که توانایی رفتن به سوی آن را دارندو هرکس کفر ورزد، بی‌شک الله از جهانيان بی‌نياز است».
* در اینجا دلایلی بیان شد مبنی بر این که نماز، زکات، روزه و حج عبادات عظیمی هستند، و دلایل زیادی از قرآن و سنت بر این امر دلالت دارند. همچنین به اجماع علما این همه عبادات عظیمی هستند که اگر کسی آن‌ها را برای غیر الله متعال انجام دهد مشرک کافر است.
همچنین بیان شد که این عبادات عظیم از شعایر عبادتی ظاهری می‌باشند، و مسلمانان آن‌ها را برای الله متعال انجام می‌دهند، و مشرکان نظایر آن را برای معبودان خود که به غیر از الله أ عبادت می‌کنند انجام می‌دهند.
و الله تعالی بهتر می‌داند، و درود و سلام بر پیامبر گرامی ما محمد و بر آل و تمامی اصحاب او.
[١٢٧]- صحيح بخاری: ٣٨٣١ و ١٥٩٢ و ١٨٩٣ و ٢٠٠١ و ٢٠٠٢ و ٤٥٠٢ و ٤٥٠٤ و صحيح مسلم: ١١٢٥.