درجات احسان
احسان از لحاظ حکم دو درجه دارد:
* درجۀ اول: احسان واجب، و آن ادای عبادت به قدر لازم آن است که با اخلاص و با پیروی از سنت پیامبر ج بدون غلو و کوتاهی انجام شود؛ پس کسی که عبادت را با این وصف ادا کرد او محسنی است که مقدار واجب احسان را در عبادت ادا کرده است.
و کسی که این مقدار از احسان را در عبادتش رعایت نکند بر خویشتن ظلم نموده است، الله متعال مردم را به دو گروه تقسیم نموده که گروهی سومی ندارد، محسن (نیکوکار)، و فردی که آشکارا برخود ظلم می‌کند، طوری که الله متعال در مورد خلیل خود ابراهیم ÷ فرموده است: ﴿وَبَٰرَكۡنَا عَلَيۡهِ وَعَلَىٰٓ إِسۡحَٰقَۚ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحۡسِنٞ وَظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ مُبِينٞ١١٣﴾[الصافات: ١١٣] «و (ما) بر او و اسحاق برکت دادیم، و از دودمان آن دو، (افرادی) نیکوکار بودند، و (افرادی) آشکار بر خود ستم کردند». بنابر این هر مشرک، بدعتی ، غالی، و مقصر بر خود ستم نموده‌اند.
* درجۀ دوم: احسان مستحب، و آن ادای عبادت با کامل‌نمودن واجبات، مستحبات و با عظمت‌شمردن نیت در آن است که خاص برای الله متعال ادا می‌گردد، پس در این‌گونه عبادت، قوت اخلاص و پیروی از سنت نبوی وجود دارد و عبادتگر آن را طوری ادا می‌کند که گویا الله ﻷ را می‌بیند، پس کسی که عبادت را به این شیوه انجام دهد محسن است، و مراد از احسان در اینجا همین درجه است.