نخستین سرایا و غَزوات [۳۶۸]
در اجرای این دو طرح سازنده، به دنبال نازل شدن اذن قتال، پیامبراکرم جعملاً تحرکات رزمی را آغاز کردند که بیشتر شبیه به اعزام گروه‌های اکتشافی بود، و چنانکه اشاره کردیم، اهداف ذیل از آن‌ها مدّنظر بود:
- عملیات اکتشافی، و کسب اطلاع دربارۀ راه‌های منتهی به مدینه، و جاده‌هایی که از مدینه به مکه می‌رفت.
- پیمان بستن با قبایلی که در راستای این جادّه سکونت داشتند.
- خاطر نشان کردن به مشرکان و یهودیان مدینه و اعراب بادیه‌نشین اطراف مدینه که مسلمانان نیرومند شده‌اند، و از آن ناتوانی پیشین رهایی یافته‌اند.
- هشدار دادن به قریشیان از بابت فرجام تندخویی‌ها و بی‌رحمی‌هایشان، تا از این بیراهه روی که در سراشیبی آن قرار گرفته‌اند و به سوی پرتگاه‌های آن در حرکت‌اند بازگردند، و شاید سنگینی خطری را که اقتصاد و معیشت آنان را تهدید می‌کند، دریابند، و به صلح و سازش تن دردهند، و از تصمیم نبرد با مسلمانان در اندرون خانه و کاشانۀ آنان دست بردارند، و از سدّ راه خدا کردن دست بکشند، و از شکنجه دادن مسلمانان مستضعف در مکّه خودداری کنند، و درنتیجه مسلمانان بتوانند در سراسر عربستان در نهایت آزادی و آسودگی رسالت الهی را تبلیغ کنند.
از اینجا به بعد، گزارش این نخستین سرایا را با رعایت ایجاز، می‌آوریم:
[۳۶۸] مورّخان جنگ‌هایی را که شخص نبی‌اکرم جدر آن‌ها حضور داشته‌اند، چه جنگیده باشند و چه نجنگیده باشند، «غزوه» (جمع: غزوات)؛ و جنگ‌هایی را که آنحضرت یکی از فرماندهان سپاهشان را اعزام کرده‌اند، «سریة» (جمع: سرایا) نامیده‌اند.