واکنش ابوبکر
ابوبکر از محل سکونتش- که در ناحیۀ سنح بود. بر اسبی سوار شد و آمد. وقتی وارد مسجد شد، با مردم هیچ سخنی نگفت تا بر عایشه وارد شد. یکسره آهنگ بستر رسول خدا جکرد. پیکر آنحضرت را با یک روانداز راه راه پوشانیده بودند. روانداز را از چهرۀ آنحضرت کنار زد و بر روی پیکر آنحضرت افتاد. آنگاه آن حضرت را بوسید و گریست، و گفت: پدر و مادرم به فدایتان! خداوند برای شما دو مرگ قرار نمیدهد، امّا مرگی را که برایتان مقدّر شده بود، شما دریافتید!.
آنگاه، ابوبکر از خانۀ پیامبراکرم جخارج شد. عمر با مردم سخن میگفت. با وی گفت: بنشین، ای عمر! عمر حاضر نشد که بنشیند. ابوبکر نشست و شهادتین ادا کرد. مردم به او روی آوردند و عمر را رها کردند. ابوبکر گفت:
امّا بعد! هرکس از میان شما محمد جرا میپرستیده است، اینک محمد مرده است!؟ و هرکس از میان شما که خداوند را میپرستیده است. خداوند حی لایموت است، و خود او فرموده است:
﴿ وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُۚ أَفَإِيْن مَّاتَ أَوۡ قُتِلَ ٱنقَلَبۡتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡۚ وَمَن يَنقَلِبۡ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ فَلَن يَضُرَّ ٱللَّهَ شَيۡٔٗاۗ وَسَيَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلشَّٰكِرِينَ١٤٤ ﴾[آل عمران: ۱۴۴].
«و محمد جز رسولی از رسولان خدا نبوده است، چنانکه دیگر رسولان پیش از وی آمدهاند و رفتهاند، اینک، آیا اگر وی بمیرد یا کشته شود، شما به وضع سابقتان بازمیگردید؟! باری، هرکس که به وضع سابقش برگردد، مسلما به خداوند زیانی نرسانیده است، و خداوند نیز شاکران را پاداش خواهد داد».
ابن عباس گوید: بخدا، گویی مردم نمیدانستند که خداوند این آیه را نازل فرموده است، تا وقتی که ابوبکر این آیه را تلاوت کرد. مردم همگی آن را از وی فراگرفتند، و به گوش هرکس که رسید، او نیز این آیه را تلاوت کرد.
ابن مسیب گوید: عمر گفت: بخدا، همین که شنیدم ابوبکر این آیه را تلاوت میکند، دریافتم که حق است. از پای درافتادم و پاهایم دیگر تحمل بدن مرا نداشتند. وقتی شنیدم که وی آن را تلاوت میکند، روی زمین افتادم، دریافتم که نبیاکرم جاز دنیا رفتهاند! [۷۷۱].
[۷۷۱] صحیح البخاری، ج ۲، ص ۶۴۰-۶۴۱.