بیعت عَقَبۀ اُولی
پیش از این آوردیم که شش تن از اهل یثرب در موسم حجّ سال یازدهم بعثت اسلام آوردند، و به رسول خدا جقول دادند که رسالت ایشان را درمیان قوم و قبیلۀ خویش تبلیغ کنند.
به دنبال آن، در موسم حجّ سال بعد، یعنی سال دوازدهم بعثت (جولای ۶۲۱ میلادی) دوازده تن از یثربیان نزد آن حضرت آمدند. پنج تن از این یازده تن، همان جوانانی بودند که سال گذشته با پیامبراکرم جدیدار کرده بودند، و ششمین نفر که این بار حضور نداشت، جابربن عبدالله بن رئاب بود. هفت تن دیگر عبارت بودند از:
۱) معاذبن حارث بن عفراء، از بنی‌نجّار، از طایفۀ خزرج،
۲) ذکوان بن عبدالقیس، از بنی زریق، از طایفۀ خزرج،
۳) عُباده بن صامت، از بنی غَنْم، از طایفۀ خزرج،
۴) یزیدبن ثعلبه، از هم پیمانان بنی غَنم، از طایفۀ خزرج،
۵) عبّاس بن عُباده بن نًضله، از بنی سالم، از طایفۀ خزرج،
۶) ابوالهیثم بن تَیهان، از بنی عبدالاشهل، از طایفۀ اوس،
۷) عُوَیم بن ساعده، از بنی عمرو بن عوف، از طایفۀ اوس [۲۶۴].
این جماعت در محلّ عقبه واقع در منی با رسول خدا جملاقات کردند، و با ایشان بر مبنای بیعت زنان، یعنی مطابق دستور بیعت با زنان که پس از صلح حدیبه صادر شده بود، بیعت کردند.
* بخاری از عُباده بن صامت روایت کرده است که رسول خدا جفرمودند: بیایید با من بیعت کنید، مبنی بر اینکه هیچ‌چیز و هیچ‌کس را با خداوند شریک نگردانید، و دزدی نکنید، و زنا نکنید، و فرزندانتان را نکُشید، و در ارتباط با فرزندان خودتان و دیگران افترا و بهتان نزنید، و در امور متعارف از من سرپیچی نکنید. هریک از شما که به این عهد وفا کند، پاداشش با خداست، و هریک از شما که یکی از این موارد را نقض کند، و عقوبت خویش را در همین دنیا ببیند، همان کفّارۀ گناه و خطای اوست، و هرکس که موردی از این معاهده را نقض کند و خداوند بر وی بپوشاند، کارش با خداست، اگر خواهد، او را کیفر کند، و اگر خواهد، از او درگذرد! عُباده بن صامت گوید: آنگاه، بر مبنای همین موارد مذکور با آن حضرت بیعت کردم، و در نسخه دیگر: بیعت کردیم [۲۶۵].
[۲۶۴] سیرةابن‌هشام، ج ۱، ص ۴۳۱-۴۳۳. [۲۶۵] صحیح البخاری،«باب علامة الایمان حبّ الانصار». ج ۱، ص ۷؛ «باب وفود الانصار» ج ۱، ص ۵۵۰-۵۵۱، متن را از این باب گرفته‌ایم؛ «باب قوله تعالی «اذا جاءک المؤمنات»، ج ۲، ص ۷۲۷؛ «باب الحدود کفّارة»، ج ۲، ص ۱۰۰۳.