حُکمِ اعدام جنایت پیشگان
در روز فتح مکه، رسول خدا جخون ۹ تن از سران مکه را که از بزرگ‌ترین تبهکاران و جنایتکاران به حساب می‌آمدند، هَدَر اعلام کردند، و دستور دادند آنان را بکشند، حتی اگر کنار پردۀ خانۀ کعبه دستگیر شوند، و آن نه تن عبارت بودند از: عبدالعُزّی بن خَطَل، عبدالله بن سعدبن اَبی سَرح، عِکرَمه بن ابی‌جهل، حارث‌بن نُفَیل بن وهْب، مَقیس‌بن صُبابه، هَبّار بن اَسوَد، دو کنیزک آوازخوان از آنِ ابن‌خَطَل که اشعار حاکی از هجو پیامبراکرم جرا به آواز می‌خواندند، و ساره کنیزک آزاد شدۀ متعلق به یکی از فرزندان عبدالمطلب، همان زنی که نامۀ حاطب‌بن ابی بَلتَعه نزد او پیدا شده بود.
ابن ابی سَرح را، عثمان نزد پیامبراکرم جبُرد، و شفاعت او را کرد. نبی‌اکرم جنیز خون وی را محترم اعلام کردند و اسلام وی را پذیرفتند، البته پس از انکه مدتی درنگ کردند، به امید آنکه یکی از صحابۀ آنحضرت او را به قتل برساند. ابن ابی سرح پیش از آن اسلام آورده بود و مهاجرت نیز کرده بود، اما بعدها مرتدّ شده بود و به مکه بازگشته بود.
عِکرمه بن ابی‌جهل، به یمن گریخت. همسرش برای او از پیغمبراکرم جامان طلبید. پیغمبراکرم جنیز او را امان دادند. همسرش به دنبال او رفت. عِکرَمه با همسرش به مدینه بازگشت و مسلمانی نیک گردید.
ابن خَطَل، به پرده‌های کعبه درآویخته بود. شخصی به نزد پیغمبر اکرم جآمد و این خبر را به آنحضرت داد. پیغمبراکرم جگفتند: «اُقتُلْهُ»او را بکش! آن شخص نیز بازگشت و او را کشت.
مَقیس بن صُبابه را، نُمیله بن عبدالله به قتل رسانید. مقیس پیش از آن اسلام آورده بود، آنگاه بر مردی از انصار حمله برده و او را کشته بود، سپس مرتد شده بود و به مشرکان پیوسته بود.
حارث، همان کسی بود که در مکه بسیار رسول خدا جرا آزار و شکنجه می‌داد، و علی او را کشت.
هَبّاربن اَسوَد، همان کسی بود که بهنگام مهاجرت، متعرض زینب دختر رسول خدا جشده، و او را به عمد بر روی تخته‌سنگی غلطانیده بود، و جنین وی سقط شده بود. هبّار در روز فتح مکه گریخت، بعدها اسلام آورد، و مسلمانی نیک گردید.
از آن دو کنیزک آوازخوان، یکی به قتل رسید، و برای دیگری امان طلبیدند، و اسلام آورد. هم‌چنین، برای ساره امان طلبیدند و او نیز اسلام آورد.
بنا به گزارش ابن حجر عسقلانی، ابومعشر نام حارث‌بن طلاطل خزاعی را در دریف کسانی که پیامبراکرم جخون آنان را هدر اعلام کرده بودند، یاد کرده است که علی وی را به قتل رسانید. حاکم نیشابوری نیز، کعب بن زُهیر را در زمرۀ کسانی که خونشان هدر اعلام شده بود، یاد کرده است که داستانش مشهور است، و بعدها آمد و اسلام آورد و قصیده‌ای در مدح رسول خدا جسرود. هم‌چنین، ابن اسحاق وحشی‌بن حرب، و هند بنت عُتبه همسر ابوسفیان را که اسلام آورد، و اَرنَب کنیز آزاد شدۀ ابن خَطَل و امّ سعد را که هر دو کشته شدند، نام برده است، با این ترتیب، تعداد این افراد بر هشت مرد و شش زن بالغ می‌گردد. در عین حال، احتمال دارد که اَرنَب و اُمّ سعد همان دو کنیزک آوازخوان بوده باشند که پیش‌تر یاد شدند، و نامشان به اختلاف ثبت شده باشد، یا خلط نام و کُنیه و لقب پیش آمده باشد [۶۶۸].
[۶۶۸] فتح الباری، ج ۸، ص ۱۱-۱۲.