در غار ثور
رسول خدا جخانۀ خود را در مکّه در شب بیست و هفتم ماه صفر سال چهاردهم بعثت- مطابق با ۱۲ یا ۱۳ سپتامبر ۶۲۲ میلادی [۲۹۸]- ترک کردند، و به خانۀ رفیقشان ابوبکرسکه بیش از هرکس دیگر امین آنحضرت و محرم راز ایشان در امور مالی و غیره بود، رفتند. خانۀ وی را نیز از در پشت خانه ترک کردند، و شتابان پیش از طلوع فجر از مکه خارج شدند.
پیامبراکرم جمیدانستند که قریشیان با جدیت هرچه تمامتر در پی ایشان خواهند آمد. به همین جهت، راه اصلی مدینه را که به سمت شمال بود، و در وهلۀ اول به نظر هر کسی میرسید، وانهادند، و راهی را که درست نقطۀ مقابل آن در سمت جنوب مکه بود در پیش گرفتند، که به سوی یمن میرفت. این راه را تا حدود پنج میل طی کردند تا به کوهی معروف به کوه ثور رسیدند که کوه بلندی بود، و راه ناهمواری داشت و صعبالعبور و سنگلاخ بود، چنانکه پاهای رسول خدا جرا مجروح ساخت. بعضی نیز گفتهاند که ایشان در این مسیر بر روی کنارۀ پاهایشان راه میرفتند، تا ردّ پای خودشان را گم کنند، و درنتیجه پاهای ایشان زخمی شد. به هر حال، در بالای کوه، ابوبکر ایشان را بر دوش خود حمل کرد، و پیوسته ایشان را به خود میچسبانید، تا به غاری در قلّۀ کوه رسیدند که درتاریخ به «غار ثور» شهرت یافته است [۲۹۹].
[۲۹۸] رحمةللعالمین، ج ۱، ص ۹۵، این ماه صفر، اگر بنا را بر این بگذاریم که سال از ماه محرم شروع شده باشد، جزء سال چهاردهم محسوب میشود؛ اما اگر شمارش سنوات را از آن ماهی که خداوند رسولاکرم جرا به کرامت نبوت تکریم فرمود آغاز کنیم، این ماه صفر قطعاً جزء سال سیزدهم محسوب میشود. غالب سیرهنویسان گاه این مبنا را میگیرند و گاه آن مبنای دیگر را میگیرند، و در نتیجه در ترتیب حوادث و وقایع به اشتباه میافتند و دچار سردرگمی میشوند. از این رو، ما بنا را همه جا بر این نهادیم که آغاز سالها را ماه محرم بگیریم. [۲۹۹] مختصرالسیرة، ص ۱۶۷.