تمهید
حیات رسول اکرم جپس از آنکه به شرف نبوت و رسالت آراسته شد، به دو دوران کاملاً متمایز از یکدیگر تقسیم می‌گردد که عبارتند از:
۱. دوران مکّی، تقریبا سیزده سال،
۲. دوران مَدَنی، ده سال تمام.
هر یک از این دو دوران نیز به چند مرحله تقسیم می‌شوند که هر مرحله دارای ویژگی‌هایی متمایز از مراحل دیگر است. این تفاوت‌ها و خصوصیت‌ها در پرتو نگرش دقیق نسبت به اوضاع واحوال و شرایط حاکم بر دعوت نبی‌اکرم جدر هریک از این دوران‌ها و مراحل به وضوح آشکار می‌گردد.
دوران مکی را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد:
۱. مرحلۀ دعوت مخفی، سه سال،
۲. مرحلۀ دعوت علنی در میان اهل مکه، از آغاز سال چهارم بعثت تا مبدأ هجرت رسول خدا جبه مدینه،
۳. مرحلۀ گسترش دعوت بیرون از مکه و رواج یافتن آن در میان مکیان، از اواخر سال دهم بعثت، این مرحله، دوران مدنی را نیز شامل می‌شود، و تا واپسین لحظات حیات پیامبراکرم جامتداد می‌یابد. تفصیل مراحل مختلف دوران مدنی در جای خودش خواهد آمد.
۱)