فصل (۱۰۷): بطلان ادعای رافضی در دلالت آیۀ ﴿فِي بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ﴾بر امامت علیس

رافضی می‌گوید: «برهان ششم: در فرموده خداوند متعال است که: ﴿فِي بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرۡفَعَ وَيُذۡكَرَ فِيهَا ٱسۡمُهُۥ يُسَبِّحُ لَهُۥ فِيهَا بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ ٣٦ رِجَالٞ لَّا تُلۡهِيهِمۡ تِجَٰرَةٞ وَلَا بَيۡعٌ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَإِقَامِ ٱلصَّلَوٰةِ وَإِيتَآءِ ٱلزَّكَوٰةِ يَخَافُونَ يَوۡمٗا تَتَقَلَّبُ فِيهِ ٱلۡقُلُوبُ وَٱلۡأَبۡصَٰرُ ٣٧﴾[النور: ۳۶-۳۷].

«(این چراغ پرفروغ) در خانه‏هایى قرار دارد که خداوند اذن فرموده دیوارهاى آن را بالا برند (تا از دستبرد شیاطین و هوسبازان در امان باشد)؛ خانه‏هایى که نام خدا در آن‌ها برده مى‏شود، و صبح و شام در آن‌ها تسبیح او مى‏گویند. مردانى که نه تجارت و نه معامله‏اى آنان را از یاد خدا و برپاداشتن نماز و اداى زکات غافل نمى‏کند؛ آن‌ها از روزى مى‏ترسند که در آن، دل‌ها و چشم‌ها زیر و رو مى‏شود».

ثعلبی با نقل قول از انس و بریده می‌آورد که این دو گفتند: چون رسول خدا صاین آیه را تلاوت نمود مردی برخاست و گفت: این‌ها چه خانه‌هایی هستند ای رسول خدا؟ پیامبر صگفتند: خانه‌های انبیاء هستند. پس ابوبکر برخاست و گفت: ای رسول خدا آیا این خانه هم از آن خانه‌هاست؟ و منظورش خانه علی و فاطمه بود. ایشان فرمودند آری. از بهترین‌شان است، پیامبر در اینجا مردان را چنان توصیف کرده که دلالت بر افضلیت‌شان کند، پس علی امام است، در غیر این صورت تقدیم فاضل بر افضل پیش می‌آید و این درست نیست».

پاسخ این قول از چند وجه است: یکی آنکه: ما خواستار اثبات سند و صحت این قول هستیم. و یاد آور می‌شویم که محض نسبت دادن آن به ثعلبی به اتفاق اهل سنت و اهل تشیّع دلیل صحت نمی‌شود. هر خبری هم که یکی از اهل سنت روایت کند لزوما برای همه اهل سنت حجت قرار نمی‌گیرد. اتفاقا دانشمندان اهل سنت متفق القول هستند بر این‌که به روایت‌های ثعلبی و امثال او نشاید و نباید استناد کرد، نه در موضوع فضیلت ابوبکر و عمر، و نه در اثبات احکام و مسایل، مگر این‌که صحت آن‌ها از راه دیگری ثابت شود، پس او حق ندارد بگوید: ما با احادیثی که از شما اهل سنت روایت می‌کند علیه شما اقامه حجت می‌کنیم. چون در این صورت به منزله کسی است که بگوید: من به وسیله یکی از خودتان که علیه شما شهادت می‌دهد، علیه شما حکم می‌کنم. و آیا احدی از علمای اهل سنت هست که بگوید: هرکس از اهل سنت شهادت بدهد حتماً عادل است؟ یا کسی از آنان گفته است: هرکس از اهل سنت حدیثی روایت کرده حتما حدیث صحیحی است؟

گذشته از این علمای اهل سنت بر این متفقند که ثعلبی و امثال او هم احادیث صحیح و هم احادیث ضعیف را روایت می‌کنند، و متفقند بر آن‌که صرف روایت ثعلبی موجب و دلیل دنباله‌روی از حدیث نمی‌شود.

به همین خاطر آنان درباره ثعلبی و امثال او می‌گویند: او هیزم‌کش شب است، هرچه را بیابد روایت می‌کند حال چه آن روایت صحیح باشد و چه سقیم، لذا هر چند غالب احادیث آمده در تفسیر او صحیح است، لکن در آن احادیثی هست که به اتفاق اهل علم حدیث دروغین و جعلی هستند.

دوم: این حدیث (مذکور) نزد علمای حدیث، جعلی به شمار می‌آید، و از این رو علمای حدیث آن را در کتاب‌های معتبر حدیثی‌شان همچون صحاح و سنن و مسندها ذکر نکرده‌اند، با وجود این‌که بعضى از احادیث خود این کتب ضعیف یا دروغین است، که البته چنین احادیثی در آن‌ها بسیار کم است، اما این حدیث و امثال آن اصولاً دروغ بودنشان روشن‌تر از آن است که آن را در کتاب‌های‌شان ذکر کنند.

سوم: آیه مذکور به اتفاق علمای فن در خصوص مساجد است، چنانکه فرمود: ﴿فِي بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرۡفَعَ وَيُذۡكَرَ فِيهَا ٱسۡمُهُۥ يُسَبِّحُ لَهُۥ فِيهَا بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ ٣٦﴾[النور:۳۶].

در حالی که خانه علی و دیگران موصوف به این صفت نیست.

چهارم: خانه پیامبر صبه اتفاق مسلمانان برتر از خانه علی است، با این وجود داخل در حکم این آیه نیست، چون در آن چندین مرد (رجال) نبود بلکه در آن تنها خود حضرت و یکی از زنان‌شان بود، و قرآن هر گاه خانه پیامبر صرا اراده کند می‌گوید: ﴿لَا تَدۡخُلُواْ بُيُوتَ ٱلنَّبِيِّ﴾[الأحزاب: ۵۳].

«در خانه‏هاى پیامبر داخل نشوید».

و می‌گوید: ﴿وَٱذۡكُرۡنَ مَا يُتۡلَىٰ فِي بُيُوتِكُنَّ﴾[الأحزاب: ۳۴].

«آنچه را در خانه‏هاى شما خوانده مى‏شود یاد کنید».

وجه پنجم: گفته او که: «آن خانه‌های انبیاست» کذب است، چون اگر چنین بود سایر مؤمنین را از آن نصیبی نبود و فرموده خداوند متعال که: ﴿يُسَبِّحُ لَهُۥ فِيهَا بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ ٣٦ رِجَالٞ لَّا تُلۡهِيهِمۡ تِجَٰرَةٞ وَلَا بَيۡعٌ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ﴾[النور: ۳۶-۳۷].

«و صبح و شام در آن‌ها تسبیح او مى‏گویند. مردانى که نه تجارت و نه معامله‏اى آنان را از یاد خدا غافل نمى‏کند».

- این فرمود - هر کسی را که دارای این صفت باشد در بر می‌گیرد.

وجه ششم: فرموده او: ﴿فِي بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرۡفَعَ﴾. نکره موصوفه است و در آن تعیین وجود ندارد. و فرموده حق تعالی که: ﴿فِي بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرۡفَعَ وَيُذۡكَرَ فِيهَا ٱسۡمُهُۥ﴾اگر منظور آن ذکر و تسبیح و نمازهایی باشد که به مساجد اختصاص ندارد، در آن صورت خانه‌های اکثر مؤمنان متصف به این صفت داخل حکم آن می‌شود و تنها خانه‌های انبیا به آن مختص نمی‌شود.

اما اگر مقصود آیه ذکرهایی باشد که در نمازهای پنجگانه جاری در مساجد انجام می‌شود، در آن صورت موارد آیه در مساجد منحصر می‌شود، خانه‌های انبیاء هم دارای خصوصیات مساجد نیستند هر چند به واسطه سکونت انبیاء در آن‌ها دارای فضیلت باشند.

وجه هفتم: اگر منظور از خانه‌های انبیاء، خانه‌هایی باشد که پیامبر صدر آن‌ها سکونت داشته است که در این صورت تنها خانه انبیای موجود در مدینه، خانه‌های همسران پیامبر صاست که شامل خانه علی نمی‌شود، و اگر مراد خانه‌هایی باشد که انبیاء به آن‌ها تردد داشته‌اند، که باید گفت پیامبر صبه خانه بسیاری از اصحاب خود تردد داشته است.

به هر حال هر طور که در مورد حدیث و موارد آن فرض شود، نمی‌توان خانه‌ی علی را به عنوان یکی از خانه‌های انبیاء از آن میان تخصیص داد، بدون آن‌که همان حکم برای خانه‌های ابوبکر و عمر و عثمان و امثال ایشان نیز در نظر گرفته شود. و اگر علی حالت اختصاص ندارد، پس حکم «رجال» (مردان) بین او و سایر اصحاب مشترک است.