فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد اول

فهرست کتاب

۵- باب: إِطْعَامُ الطَّعامِ مِنَ الإِسْلاَمِ
باب [۵]: طعام دادن از اسلام است.

۵- باب: إِطْعَامُ الطَّعامِ مِنَ الإِسْلاَمِ
باب [۵]: طعام دادن از اسلام است.

۱۲- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو ب، أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ رَسُولَ اللهِ ج: أَيُّ الإِسْلاَمِ خَيْرٌ؟ قَالَ: «تُطْعِمُ الطَّعَامَ، وَتَقْرَأُ السَّلاَمَ عَلَى مَنْ عَرَفْتَ وَمَنْ لَمْ تَعْرِفْ» [رواه البخاری: ۱۲].

۱۲- از عبدالله بن عمروبروایت است که شخصی از پیامبر خدا جپرسید: کدام صفت اسلامی بهتر است؟

فرمودند: «طعام دادن، و سلام کردن بر هرکسی که او را می‌شناسی و نمی‌شناسی» [۶۶].

[۶۶] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) در حدیث قبلی که حدیث شماره (۱۱) باشد، سؤال از این شده است که کدام مسلمان (افضل) است؟ و در این حدیث که شماره (۱۲) باشد، سؤال از این شده است که کدام مسلمان بهتر است، و جواب پیامبر خدا جهمان است که در این دو حدیث نبوی شریف مذکور است. ۲) بعضی از علماء بر این نظر اند که: بین (فضل) و (خیر) فرق است، به اینگونه که: (فضل) عبارت از ثواب زیاد در مقابل ثواب کم، و (خیر) عبارت از خوبی در مقابل بدی است، به عبارت دیگر: (فضل) در کمیت استعمال می‌شود، و (خیر) در کیفیت، و این نظر امام بطال/است. وعدۀ دیگری بر این نظر اند که: معنی سؤال در هردو مورد که (فضل) در حدیث قبلی، و (خیر) در این حدیث باشد از نگاه معنی یکی است، و اینکه پیامبر خدا جبرای این دو شخص دو جواب متفاوت دادند، سببش در نظر گرفتن حالت این دو شخص است، گویا حالت شخص اول تقاضای این را داشته است که او را از اذیت دیگران منع کنند، و حالت شخص دوم مقتضی این بوده است که او را به منفعت رساندن برای دیگران تشجیع نمایند، و تقاضای اسلوب حکیم آن است که هرکسی را متناسب با حالش توجیه و ارشاد نمود. ولی اگر بگوئیم که هم معنی اول که فرق بین (فضل) و (خیر) باشد، در نظر گرفته شده است، و هم معنی دوم که حالت سؤال کننده باشد، شاید از حقیقت دور نیفتاده باشیم، والله تعالی أعلم.