فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد اول

٧- باب: كَرَاهِيَةِ التَّعَرِّي فِي الصَّلاَةِ
باب [٧]: خود را برهنه نمودن در نماز، مکروه است

۲۳٩- عَنْ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ بيُحَدِّثُ «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ جكَانَ يَنْقُلُ مَعَهُمُ الحِجَارَةَ لِلْكَعْبَةِ وَعَلَيْهِ إِزَارُهُ»، فَقَالَ لَهُ العَبَّاسُ عَمُّهُ: يَا ابْنَ أَخِي، لَوْ حَلَلْتَ إِزَارَكَ فَجَعَلْتَ عَلَى مَنْكِبَيْكَ دُونَ الحِجَارَةِ، قَالَ: «فَحَلَّهُ فَجَعَلَهُ عَلَى مَنْكِبَيْهِ، فَسَقَطَ مَغْشِيًّا عَلَيْهِ، فَمَا رُؤِيَ بَعْدَ ذَلِكَ عُرْيَانًا ج» [رواه البخاری: ۳۶۴].

۲۳٩- از جابر بن عبداللهبروایت است که: پیامبر خدا جدر حالی که لنگی پوشیده بودند، با [قریش] سنگ‌ها را جهت بنای کعبه، حمل می‌کردند.

عم‌شان عباسسبرای‌شان گفت: برادرزاده‌ام! اگر لنگ را از کمر خود باز نموده و روی شانه‌هایت [زیر سنگ‌ها] قرار می‌دادی بهتر بود.

جابرسگفت: پیامبر خدا جلنگ را باز کرده و روی شانه‌های خود گذاشتند، و همان بود که [از شدت حیا و شرم] بی‌هوش افتادند، و بعد از این روز، هرگز پیامبر خداجبرهنه دیده نشدند [۳٩٠].

[۳٩٠] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) بنای کعبۀ مشرفه پانزده سال پیش از بعثت نبی کریم جبود، و ایشان در این وقت تقریبا بیست و پنج ساله بودند. ۲) اینکه عباس برای پیامبر خدا جپیشنهاد کرد که لنگ خود را باز کنند، و بر روی شانه‌های خود قرار دهند به این سبب بود تا از فشار سنگ‌ها که بر شانه‌های خود حمل می‌کردند کاسته شود، و در عین حال برای عرب‌ها در دورۀ جاهلیت، برهنه شدن عیب نبود، چنان‌چه زن‌ها اگر جامۀ پاکی برای‌شان میسر نمی‌شد، به خانه کعبه برهنه طواف می‌کردند، ولی پیامبر خدا جاز حیا و شرم زیادی که داشتند از این عمل جاهلیت، خودداری می‌نمودند، و به اشخاص عریان نظر نمی‌کردند، و در احادیث دیگری آمده است که شدت حیای پیامبر خدا جبه حدی بود که از دختر باکره در چادری‌اش بیشتر حیا داشتند، و از عائشهلروایت شده است که گفت: نه من عورت پیامبر خدا جرا دیدم و نه ایشان عورت مرا. ۳) پیامبر خدا جاز دورۀ طفولیت از عادات و اخلاق بد جاهلیت دور و گریزان، و از رذایل و معایب، پیش از نبوت و بعد از نبوت پاک و منزه بودند. ۴) نباید شخص خود را عریان نماید، تا آنکه مردم عورتش را ببینند. ۵) از ابوامامهسروایت است که گفت: پیامبر خدا جفرمودند: «اگر برایم ممکن می‌بود که عورت خود را از خودم بپوشانم، از خودم می‌پوشاندم»، ۶) از علیسروایت است که گفت: (کسی که عورت خود را نمایان می‌سازد، ملائکه از وی روگردان می‌شوند)، و از ابوموسی اشعریسروایت است که گفت: (من در خانۀ تاریکی غسل می‌کنم، و از شرم پروردگارم قد خود را راست نمی‌کنم). ٧) در توضیح آمده است: در صورتی که پوشاندن عورت در حال تنهائی نیز ضرور است، آیا برای شخص روا است که بدون لنگ در آب غسل نماید؟ در این مسئله دو نظر وجود دارد، نظر اول آنکه: بدون لنگ غسل کردن روا نیست، نظر دوم آنکه: روا است، زیرا آب عورت را می‌پوشاند، و به جای لنگ ایستاده می‌شود.