فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد اول

۱٧- باب: الصَّلاَةِ عَلَى الفِرَاشِ
باب [۱٧]: نماز خواندن بر بالای فرش

۲۵۱- عَنْ عَائِشَةَ ل– زَوْجِ النَّبِيِّ ج، أَنَّهَا قَالَتْ: «كُنْتُ أَنَامُ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ جوَرِجْلاَيَ، فِي قِبْلَتِهِ فَإِذَا سَجَدَ غَمَزَنِي، فَقَبَضْتُ رِجْلَيَّ، فَإِذَا قَامَ بَسَطْتُهُمَا»، قَالَتْ: وَالبُيُوتُ يَوْمَئِذٍ لَيْسَ فِيهَا مَصَابِيحُ [رواه البخاری: ۳۸۲].

۲۵۱- از عائشهلهمسر پیامبر خدا جروایت است که گفت: بسا اوقات پیش روی پیامبر خدا جطوری می‌خوابیدم که پاهایم به طرف قبله ایشان قرار می‌گرفت.

و هنگامی که سجده می‌کردند، با دست خود مرا تنبیه می‌کردند، و من پاهای خود را پس می‌کشیدم، و هنگامی که می‌ایستادند، دوباره پاهایم را دراز می‌کردم.

عائشهلمی‌گوید: و در آن وقت در خانه‌ها چراغی نبود [۴٠٧].

۲۵۲- وَعَنْهَا ل: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ جكَانَ يُصَلِّي وَهِيَ بَيْنَهُ وَبَيْنَ القِبْلَةِ عَلَى فِرَاشِ أَهْلِهِ اعْتِرَاضَ الجَنَازَةِ» [رواه البخاری: ۳۸۳].

۲۵۲- و از عائشهلروایت است که: هنگامی که پیامبر خدا جنماز می‌خواندند، وی بین پیامبر خدا جو بین قبله بر روی بستر به شکل جنازه قرار می‌گرفت [۴٠۸].

[۴٠٧] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) این سخن عائشهلکه: (در آن وقت در خانه‌ها چراغی نبود) دلالت بر این دارد، که اگر چراغی می‌بود، سجده کردن پیامبر خدا جرا می‌دیدم، و هنگام سجده کردن پاهای خود را دور می‌کردم، و حاجتی نبود که با دست خود مراتنبیه کند تا پای خود را پس بکشم. ۲) اگر زن بیگانه نباشد و در پیش روی نمازگذار قرار گیرد، سبب بطلان نمازش نمی‌شود. ۳) عمل اندک در وقت نماز خواندن اگر روی ضرورت باشد، باکی ندارد. ۴) لمس کردن زن سبب نقض وضوء نمی‌شود، و آن‌هایی که لمس کردن زن را ناقض وضوء می‌دانند، به ادلۀ دیگری تمسک می‌جویند. [۴٠۸] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) نماز خواندن به طرف شخص خوابیده، کراهت ندارد. ۲) نماز خواندن به طرف زن، و قیاس به آن، مرور کردن زن از پیش روی نمازگذار، سبب فساد وی نمی‌گردد، مگر آنکه سبب فتنه و مشغولیت قلب وی گردد.