۱۴- باب: فَضْلِ العِلْمِ
باب [۱۴]: فضیلت علم
٧۳- عَنْ ابْنَ عُمَرَ بقَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ جيقول: «بَيْنَا أَنَا نَائِمٌ، أُتِيتُ بِقَدَحِ لَبَنٍ، فَشَرِبْتُ حَتَّى إِنِّي لَأَرَى الرِّيَّ يَخْرُجُ فِي أَظْفَارِي، ثُمَّ أَعْطَيْتُ فَضْلِي عُمَرَ بْنَ الخَطَّابِ» قَالُوا: فَمَا أَوَّلْتَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «العِلْمَ» [رواه البخاری: ۸۲].
٧۳- از ابن عمربروایت است که گفت: از پیامبر خدا جشنیدم که فرمودند: «در حالی که خواب بودم قدح شیری برایم داده شد، از آن شیر آنقدر نوشیدم که فکر کردم سیرابی از ناخن‌هایم سرازیر گردید، و آنچه را که زیاد آمد، برای عمر بن خطاب دادم».
پرسیدند: این خواب را چه تعبیر می‌کنید؟ فرمودند: «علم و دانش» [۱۶۳].
[۱۶۳] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) نبی کریم جشیر را به علم تعبیر نموده‌اند، زیرا همانطوری که شیر بهترین غذای جسم است، علم هم بهترین غذای روح است، و علاوه بر آن شیر غذایی از غذاهای بهشت است. ۲) این حدیث دلالت بارزی بر فضیلت و علم دانش عمر بن خطابسدارد، زیرا این حدیث می‌رساند که وی پرورش یافتۀ مدرسۀ نبوت، و تعلیم یافتۀ دست نبی کریم جمی‌باشد، و اجتهادات فقهی فراوانش در مسائل مختلف، شاهد این مدعا است، و این جای تعجب نیست، زیرا وی کسی است که پیامبر خدا جدر موردش فرموده‌اند که: «پیش از شما در بنی اسرائیل کسانی بودند که بدون آنکه پیامبر باشند، برای آن‌ها الهام می‌شد، و اگر در امت من کسی از آن‌ها باشد، عمر است»، صحیح البخاری حدیث (۳۶۸٩)، و چون در بنی اسرائیل چنین اشخاصی وجود داشته‌اند، در این امت که فاضله است، چنین اشخاصی به یقین وجود دارند، و از آن جمله عمرساست.