فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد اول

۲۴- باب: التِمَاسِ الوَضُوءِ إِذَا حَانَتِ الصَّلاَةُ
باب [۲۴]: هنگام فرا رسیدن وقت نماز باید آبی را برای وضوء جستجو نمود

۱۳۴- عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ سقَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ جوَحَانَتْ صَلاَةُ العَصْرِ، فَالْتَمَسَ النَّاسُ الوَضُوءَ فَلَمْ يَجِدُوهُ، فَأُتِيَ رَسُولُ اللَّهِ جبِوَضُوءٍ، فَوَضَعَ فِي ذَلِكَ الإِنَاءِ يَدَهُ، وَأَمَرَ النَّاسَ أَنْ يَتَوَضَّئُوا مِنْهُ قَالَ: «فَرَأَيْتُ المَاءَ يَنْبُعُ مِنْ تَحْتِ أَصَابِعِهِ حَتَّى تَوَضَّئُوا مِنْ عِنْدِ آخِرِهِمْ» [رواه البخاری: ۱۶٩].

۱۳۴- از انس بن مالکسروایت است که گفت: پیامبر خدا جرا هنگام نزدیک شدن وقت نماز عصر دیدم، مردم در این وقت، به جستجوی آب وضوء برآمدند، ولی آبی را پیدا کرده نتوانستند، و برای پیامبر خدا جآبی را غرض وضوء ساختن آوردند.

پیامبر خدا جدست خود را در آن ظرف نهادند، و به مردم امر کردند تا از آن آب وضوء بسازند.

[انس] می‌گوید: خودم مشاهده نمودم که آب از زیر انگشتان آن حضرت جفواره می‌زد، و همۀ مردم تا آخرین نفر، ازان آب، وضوء ساختند [۲۵۳].

[۲۵۳] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) پیش از داخل شدن وقت نماز، برآمدن به طلب آب واجب نیست، ولی بعد از اینکه وقت نماز داخل شد، کسی که وضوء ندارد، و آب آمادۀ در نزدش نیست، واجب است که به جستجو و طلب آب برآید. ۲) کسی که آب بیشتری از اندازۀ وضوی خود دارد، واجب است که در وقت ضرورت آن را در اختیار دیگران بگذارد، تا از آن وضوء بسازند. ۳) این حدیث بیانگر معجزۀ دیگری از معجزات نبی کریم جاست، و این معجزه از معجزۀ حضرت موسی÷که به زدن عصایش به سنگ آب جاری گردید، بزرگ‌تر است، زیرا بیرون شدن آب از سنگ به شکل طبیعی امکان پذیر است، ولی بیرون شدن آب و آن هم به شکل فوران زدن از انگشتان دست که از گوشت و خون و استخوان است – بدون معجزه – به هیچ شکلی امکان پذیر نیست.