دوم – عمدة القاری:
کتاب عمدة القاری از مشهورترین و بزرگترین و جامعترین شروح صحیح البخاری است.
و نسخۀ که در کتابخانۀ خودم میباشد، در (۱۶) مجلد کلان به خط بسیار ریزی چاپ شده است، و اگر به خط کلان مناسب چاپ میشد، یقینا تعداد مجلداتش از (۳٠) مجلد تجاوز میکرد.
و امام عینی/در این کتاب همۀ جوانب احادیث نبوی را به اسلوب علمی بسیار عالی ورصین مورد بحث و بررسی قرار داده است، از آن جمله اینکه:
۱- در هر حدیث مواضع تخریج آن را در صحیح البخاری بیان میکند.
۲- رجال سند را به طور کامل شرح میدهد.
۳- اسماء و انساب را به طور شاید و باید توضیح میدهد.
۴- لغات و کلمات هر حدیث را کلمه کلمه توضیح و تفسیر میکند.
۵- جانب بلاغی احادیث را بیان میکند.
۶- مسائل نحوی را به شایستهترین وجهی توضیح میدهد.
٧- لطائف اسناد را بیان میکند.
۸- احکام فقهی هر حدیث را استنباط مینماید.
٩- فوائد حدیثی را شرح میدهد.
۱٠- تحت عنوان (سؤال و جواب) اعتراضات احتمالی را در احادیث مورد نظر مطرح نموده، و از آنها به اسلوب بسیار متینی جواب ارائه میدارد.
خلاصه آنکه: هر آن چیزی را که باید شخص از احادیث نبوی بداند، امام عینی/در این کتاب به طور شاید و باید ذکر نموده و توضیح داده است.