فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد اول

۵٩- باب: الصَّلاَةِ فِي مَسْجِدِ السُّوقِ
باب [۵٩]: نماز خواندن در مسجد بازار

۲٩٩- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س: عَنِ النَّبِيِّ جقَالَ: «صَلاَةُ الجَمِيعِ تَزِيدُ عَلَى صَلاَتِهِ فِي بَيْتِهِ، وَصَلاَتِهِ فِي سُوقِهِ، خَمْسًا وَعِشْرِينَ دَرَجَةً، فَإِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الوضُوءَ، وَأَتَى المَسْجِدَ، لاَ يُرِيدُ إِلَّا الصَّلاَةَ، لَمْ يَخْطُ خَطْوَةً إِلَّا رَفَعَهُ اللَّهُ بِهَا دَرَجَةً، وَحَطَّ عَنْهُ خَطِيئَةً، حَتَّى يَدْخُلَ المَسْجِدَ، وَإِذَا دَخَلَ المَسْجِدَ، كَانَ فِي صَلاَةٍ مَا كَانَتْ تَحْبِسُهُ، وَتُصَلِّي - يَعْنِي عَلَيْهِ المَلاَئِكَةُ - مَا دَامَ فِي مَجْلِسِهِ الَّذِي يُصَلِّي فِيهِ: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ، اللَّهُمَّ ارْحَمْهُ، مَا لَمْ يُحْدِثْ فِيهِ» [رواه البخاری: ۴٧٧].

۲٩٩- از ابوهریرهساز پیامبر خدا جروایت است که فرمودند:

«نماز جماعت، از نماز [کسی که] در خانه‌اش و از نماز [کسی که] در بازارش [می‌خواند]، بیست و پنج درجه فضیلت دارد».

«پس اگر کسی از شما وضوء بسازد، و وضویش را به طور شایستۀ انجام دهد، و به مسجد بیاید، و غرض دیگری جز نماز خواندن نداشته باشد، هیچ قدمی را برنمیدارد مگر آنکه به سبب آن قدم، خداوند یک درجه مرتبه‌اش را بلند می‌کند، و یکی از لغزش‌هایش را می‌بخشد، تا اینکه به مسجد داخل شود».

«و چون به مسجد داخل شد، تا هنگامی که در جای نماز خواندن خود قرار دارد، و نماز مانع [خارج شدن او از مسجد] می‌گردد، در حالت نماز خواندن محسوب می‌شود، و ملائکه برای او دعا می‌کنند و می‌گویند: الهی! گناهانش را بیامرز، الهی! بر او رحمت کن، و این کار تا وقتی که بی‌وضوء نشود، ادامه می‌یابد» [۴۶۶].

[۴۶۶] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) نمازی که با جماعت خوانده می‌شود، نسبت به نمازی که در خانه و یا در بازار، و یا در باغ و صحرا، و یا در هرجای دیگری تنها خوانده می‌شود، بیست و پنج درجه فضیلت دارد. ۲) مراد از بخشش یکی از لغزش‌ها که به سبب وضوء ساختن و نماز خواندن حاصل می‌شود، گناه صغیره است نه کبیره، زیرا در قرآن کریم و در احادیث نبوی آمده است که انجام دادن اعمال نیک وقتی سبب آمرزش گناه می‌شود، که این شخص از گناهان کبیره اجتناب ورزیده باشد، خداوند متعال می‌فرماید: ﴿إِن تَجۡتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنۡهَوۡنَ عَنۡهُ نُكَفِّرۡ عَنكُمۡ سَيِّ‍َٔاتِكُمۡ﴾یعنی: اگر از گناهان کبیره که از ارتکاب آن‌ها منع شده‌اید، خودداری نمائید، گناهان صغیره‌تان را می‌بخشیم، و پیامبر خدا جمی‌فرمایند: «نمازهای پنجگانه، و از یک جمعۀ تا جمعه دیگر، و از یک رمضان تا رمضان دیگر سبب کفارۀ گناهانی است که در بین این‌ها واقع می‌شود، به شرط آنکه از گناهان کبیره اجتناب به عمل آمده باشد».