۶- باب: غَسْلِ الوَجْهِ بِاليَدَيْنِ مِنْ غَرْفَةٍ وَاحِدَةٍ
باب [۶]: شستن رو به هردو دست، از برداشتن آب به یک دست
۱۱۵- عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ بأَنَّهُ «تَوَضَّأَ فَغَسَلَ وَجْهَهُ، أَخَذَ غَرْفَةً مِنْ مَاءٍ، فَمَضْمَضَ بِهَا وَاسْتَنْشَقَ، ثُمَّ أَخَذَ غَرْفَةً مِنْ مَاءٍ، فَجَعَلَ بِهَا هَكَذَا، أَضَافَهَا إِلَى يَدِهِ الأُخْرَى، فَغَسَلَ بِهِمَا وَجْهَهُ، ثُمَّ أَخَذَ غَرْفَةً مِنْ مَاءٍ، فَغَسَلَ بِهَا يَدَهُ اليُمْنَى، ثُمَّ أَخَذَ غَرْفَةً مِنْ مَاءٍ، فَغَسَلَ بِهَا يَدَهُ اليُسْرَى، ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ، ثُمَّ أَخَذَ غَرْفَةً مِنْ مَاءٍ، فَرَشَّ عَلَى رِجْلِهِ اليُمْنَى حَتَّى غَسَلَهَا، ثُمَّ أَخَذَ غَرْفَةً أُخْرَى، فَغَسَلَ بِهَا رِجْلَهُ، اليُسْرَى» ثُمَّ قَالَ: هَكَذَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ جيَتَوَضَّأُ [رواه البخاری: ۱۴٠].
۱۱۵- روایت است که ابن عباسبوضوء ساخت: [و وضویش چنین بود که]: روی خود را شست، کف آبی گرفت و با آن مضمضه و استنشاق نمود، کف آب دیگری گرفت، و این دست خود را با دست دیگر خود یکجا نمود، و با دو دست روی خود را شست، باز کف آب دیگری گرفت، و با آن، دست راست خود را شست، و با کف آب دیگری دست چپ خود را شست، بعد از آن سرش را مسح نمود، بعد از آن کف آب دیگری گرفت، و روی پای راست خود پاشید، تا آنکه آن را شست، بعد از آن کف آب دیگری گرفت، و با آن پای چپ خود را شست، و گفت: پیامبر خدا جرا دیدم که چنین وضوء می‌ساختند [۲۳۲].
[۲۳۲] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) در آب وضوء نباید اسراف کرد. ۲) روا است که از یک آب، مضمضه و استنشاق نمود، ولی علمای احناف نظر به حدیث دیگری که در این مورد آمده است می‌گویند: برای هریک از مضمضه و استنشاق باید آب جداگانۀ استعمال نمود. ۳) باید رو به هردو دست شسته شود، زیرا یک دست نمی‌تواند رو را استیعاب نموده و به طور کامل بشوید. ۴) اعضای که دوگانه اند، مانند: دست و پا، باید اول عضو راست را شست. ۵) ظاهر این حدیث دلالت بر این دارد که سر، به آبی که از شستن دست‌ها مانده است، مسح می‌گردد، و گرفتن آب جدید برای مسح کردن سر لازم نیست، ولی اکثر علماء گفته‌اند که: تقدیر حدیث آن است که آب جدیدی برای مسح سر گرفت، و حدیثی که در سنن ابی داود آمده است، مؤید این رأی است، ولی باید آب جدید را که می‌گیرد، از دست خود پاش دهد، و با رطوبتی که بر انگشتانش باقی می‌ماند، سرخود را مسح نماید.