فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد ششم

۱۲- باب: الرَّجُلِ يَتَكَلَّفُ الطَّعَامَ لإِخْوَانِهِ
باب [۱۲]: شخصی که برای برادران خود طعام مکلفی تهیه می‌کند

۱٩٠۲- عَنْ أَبِي مَسْعُودٍ الأَنْصَارِيِّ، سقَالَ: كَانَ مِنَ الأَنْصَارِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ أَبُو شُعَيْبٍ، وَكَانَ لَهُ غُلاَمٌ لَحَّامٌ، فَقَالَ: اصْنَعْ لِي طَعَامًا، أَدْعُو رَسُولَ اللَّهِ جخَامِسَ خَمْسَةٍ، فَدَعَا رَسُولَ اللَّهِ جخَامِسَ خَمْسَةٍ، فَتَبِعَهُمْ رَجُلٌ، فَقَالَ النَّبِيُّ ج: «إِنَّكَ دَعَوْتَنَا خَامِسَ خَمْسَةٍ، وَهَذَا رَجُلٌ قَدْ تَبِعَنَا، فَإِنْ شِئْتَ أَذِنْتَ لَهُ، وَإِنْ شِئْتَ تَرَكْتَهُ» [رواه البخاری: ۵۴۳۴].

۱٩٠۲- از ابو مسعود انصاریسروایت است که گفت: شخصی از انصار به ابو شعیب، غلام قصابی داشت، برای غلام خود گفت که برایم طعامی تهیه کن، زیرا می‌خواهم پیامبر خدا جرا با چهار نفر دیگر دعوت کنم، و همان بود که پیامبر خدا جرا با چهار نفر دیگر دعوت نمود، شخص دیگری هم به پی آن‌ها افتاد.

پیامبر خدا ج[برای میزبان] گفتند: «تو پنج نفر ما را دعوت نموده بودی، و این شخص خودش با ما آمده است، اگر می‌خواهی برایش اجازه بده و اگر می‌خواهی جوابش بده».

گفت: بلکه برایش اجازه دادم [٧٠].

[٧٠] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: در دعوت‌ها خصوصی نباید شخصی که از وی دعوت به عمل نیامده است، بدون اجازۀ میزبان به مهمانی‌اش برود، و اگر می‌رود، میزبان حق دارد برایش اجازه بدهد، و حق دارد تا از آمدنش ممانعت به عمل آورد، در سنن ابو داود از ابن عمر از پیامبر خدا جروایت است که فرمودند: «کسی که بدون اجازه به دعوت کسی می‌رود، دزدی داخل می‌شود، و همچون چپاولگری خارج می‌شود، ولی اگر دعوت عمومی باشد، رفتن برای هرکس جواز دارد.