فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد ششم

۵- باب: شُرْبِ اللَّبَنِ وَ قَولِ الله عَزَّ وَجَلَّ: ﴿مِنۢ بَيۡنِ فَرۡثٖ وَدَمٖ﴾
باب [۵]: نوشیدن شیر، و قوله عز وجل ﴿از بین کثافت و خون...﴾

۱٩۳۸- عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، بقَالَ: جَاءَ أَبُو حُمَيْدٍ بِقَدَحٍ مِنْ لَبَنٍ مِنَ النَّقِيعِ، فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ج: «أَلَّا خَمَّرْتَهُ: وَلَوْ أَنْ تَعْرُضَ عَلَيْهِ عُودًا» [رواه البخاری: ۵۶٠۵].

۱٩۳۸- از جابر بن عبدللهبروایت است که گفت: ابو حمید قدح شری را از منطقۀ نقیع آورد.

پیامبر خدا جبرایش گفتند: چرا روی [قدح] را نپوشاندی؟ ولو آنکه بر روی آن چوبی می‌گذاشتی» [۱٠٩].

۱٩۳٩- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ جقَالَ: «نِعْمَ الصَّدَقَةُ اللِّقْحَةُ الصَّفِيُّ مِنْحَةً، وَالشَّاةُ الصَّفِيُّ مِنْحَةً، تَغْدُو بِإِنَاءٍ، وَتَرُوحُ بِآخَرَ» [رواه البخاری: ۵۶٠۸].

۱٩۳٩- از ابو هریرهسروایت است که پیامبر خدا جفرمودند: «بهترین صدقه، شتر نوزایی است که دارای شیر فراوان باشد، به طوری که یک ظرف را در صبح و یک ظرف را در شام، پر شیر کند» [۱۱٠].

[۱٠٩] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) اینکه پیامبر خدا جبه پوشاندن ظرف، امر کدند، سببش آن بود که آن ظرف از گرد و غبار و کثافات حفظ شود. ۲) و اینکه گفتند: ولو آنکه چوبی را بر روی آن می‌گذاشتی، مقصد این بود که این شخص به پوشاندن ظرف عادت بگیرد، و از طرف دیگر اگر کسی بسم الله گفته و چوبی را بر بالای ظرف می‌گذارد، خوراکۀ آن ظرف را خداوند از دستبرد شیطان محفوظ نگه می‌دارد. [۱۱٠] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) بهترین صدقه از نگاه ثواب آن است که برای شخص محتاج، شتر و یا گوسفند شیر دهی را به طور عاریت بدهی تا از شیر آن، یک کاسه شیر صبح، و یک کاسه شیر شب برای خود و بدوشد. ۲) این نوع صدقه در آن وقت متعارف بود، ولی اکنون این نوع صدقه تا جایی که من خبر دارم، وجود ندارد، و اکثر چیزی که وجود دارد این است که از شیر و دوغی که از گاو و گوسفند خود بدست وی‌آورند، احیانا از آن برای همسایگان فقیر خود چیزی می‌دهند.