فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد ششم

۲٠ باب: مَا يُكْرَهُ مِنَ النَّمِيمَةِ
باب [۲٠]: کراهت سخن‌چینی

۲٠۳۲- عَنْ حُذَيْفَةَ، سقالَ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ جيَقُولُ: «لَا يَدْخُلُ الجَنَّةَ قَتَّاتٌ» [رواه البخاری: ۶٠۵۶].

۲٠۳۲- از حذیفهسروایت است که گفت: از پیامبر خدا جشنیدم که می‌فرمودند: «سخن‌چین به بهشت نمی‌رود» [۱۸۳].

[۱۸۳] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) آنچه که از آن به (سخن چین) ترجمه شده است، در لفظ حدیث نبوی شریف همان طوری که مشاهده می‌کنید – (قتات) است، و لفظ دیگری که به معنی سخن چین آمده است (نمام) است، و در نزد اکثر علماء فرقی بین این دو لفظ نیست، ولی بعضی از علماء می‌گویند که: (نمام) کسی است که به مجلس به طور آشکارا حاضر می‌شود، و بعد از آن، چیزی را که می‌شنود غرض به هم انداختن، به شخص دیگر می‌رساند، و (قتات) کسی است که سخنی را به طور پنهانی می‌شنود، و غرض افساد آن را به طرف مقابل نقل می‌دهد. ۲) لفظ دیگری که به همین معنی نزدیک است، لفظ (غیبت) است، و غیبت عبارت از آن است که از کسی در غیابش سخنی بگوئی که اگر از آن سخن خبر شود، بدش بیاید، ولو آنکه این سخنی را که راجع به وی گفته‌ای راست باشد، زیرا اگر راست نباشد، تهمت است.