فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد ششم

۲۱- باب: مَنْ أَحَبَّ لِقَاءَ الله أَحَبَّ الله لِقَاءَهُ
باب [۲۱]: کسی که لقاء خدا را بخواهد خدا لقاءش را می‌خواهد

۲۱۱۸- عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ س، عَنِ النَّبِيِّ جقَالَ: «مَنْ أَحَبَّ لِقَاءَ اللَّهِ أَحَبَّ اللَّهُ لِقَاءَهُ، وَمَنْ كَرِهَ لِقَاءَ اللَّهِ كَرِهَ اللَّهُ لِقَاءَهُ» قَالَتْ عَائِشَةُ أَوْ بَعْضُ أَزْوَاجِهِ: إِنَّا لَنَكْرَهُ المَوْتَ، قَالَ: «لَيْسَ ذَاكِ، وَلَكِنَّ المُؤْمِنَ إِذَا حَضَرَهُ المَوْتُ بُشِّرَ بِرِضْوَانِ اللَّهِ وَكَرَامَتِهِ، فَلَيْسَ شَيْءٌ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِمَّا أَمَامَهُ، فَأَحَبَّ لِقَاءَ اللَّهِ وَأَحَبَّ اللَّهُ لِقَاءَهُ، وَإِنَّ الكَافِرَ إِذَا حُضِرَ بُشِّرَ بِعَذَابِ اللَّهِ وَعُقُوبَتِهِ، فَلَيْسَ شَيْءٌ أَكْرَهَ إِلَيْهِ مِمَّا أَمَامَهُ، كَرِهَ لِقَاءَ اللَّهِ وَكَرِهَ اللَّهُ لِقَاءَهُ» [رواه البخاری: ۶۵٠٧].

۲۱۱۸- از عباده بن صامتساز پیامبر خدا جروایت است که فرمودند: «کسی که لقاء خدا را بخواهد، خدا هم لقاءش را می‌خواهد، و کسی که از لقاء خدا بدش بیاید، خدا هم از لقاء آن شخص بدش می‌آید».

عائشه یا کس دیگری از همسران پیامبر خدا جگفت: ما مرگ را نمی‌خواهیم و از مرگ بد ما می‌آید.

پیامبر خدا جفرمودند: «مقصد این چیز نیست، بلکه مقصود این است که مؤمن هنگام مرگ، به رضا و رحمت خدا بشارت داده می‌شود، و در این وقت، هیچ چیزی از راهی که در پیش‌رو دارد برایش محبوب‌تر جلوه نمی‌کند، و اینجا است که لقاء الله را دوست می‌دارد، و خداوند هم او را دوست می‌دارد».

«و شخص کافر هنگام مرگ، به عذاب و عقوبت خدا خبر داده می‌شود، و در این وقت، هیچ چیزی در نزدش از راهی که در پیش‌رو دارد بد‌تر جلوه نمی‌کند، و از اینجا است که از لقاء الله بدش می‌‌آید، و خداوند هم از لقاء چنین شخصی بدش می‌آید» [۲۶٧].

[۲۶٧] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) آن همسر پیامبر خدا جکه گفت: (ما مرگ را نمی‌خواهیم و از مرگ بدما می‌آید) خواه عائشه باشد و خواه همسر دیگری، این طور فهمیده بود که مراد از لقاء الله مرگ است، و طبیعی است که هرکس از مرگ بدش می‌آید، و کسی که از مرگ بدش بیاید، خداوند هم از آن شخص بدش می‌آید، و همان بود که پیامبر خدا جمعنی حقیقی این سخن را برایش بیان داشتند. ۲) نشان داده شدن و یا خبر داده شدن از رضا و رحمت خداوند، و یا عذاب و عقوبت او تعابی برای بنده، در حالت نزع و جان کندن است، و در وقتی است که علائق دنیوی از انسان قطع گردیده و سر و کارش با مسیر اخروی او می‌گردد، و این بشارت و خبر اگر مشعر به رضا و رحمت خدا باشد، شخصی که این خبر برایش داده می‌شود، سخت آرزو می‌کند که هرچه زودتر به این مقام نایل آید، و اگر مشعر بر غضب و عذاب خدا باشد، شخصی که این خبر برایش داده می‌شود، از مسیری که پیش‌رو دارد سخت بدش آمده و نمی‌خواهد که به چنین مصیبتی دچار شود.