فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد ششم

٧- باب: إِذَا قَالَ: مَنْ ذَا؟ فَقَالَ: أنَا
باب [٧]: اگر می‌پرسد: کیست؟ می‌گوید: من

۲٠۶۳- عَنْ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ بقالَ: أَتَيْتُ النَّبِيَّ جفِي دَيْنٍ كَانَ عَلَى أَبِي، فَدَقَقْتُ البَابَ، فَقَالَ: «مَنْ ذَا» فَقُلْتُ: أَنَا، فَقَالَ: «أَنَا أَنَا» كَأَنَّهُ كَرِهَهَا [رواه البخاری: ۶۲۵٠].

۲٠۶۳- از جابر بن عبداللهبروایت است که گفت: در موضوع قرضی که بر بالای پدرم بود نزد پیامبر خدا جآمدم، و در را زدم.

گفتند: «کیست»؟

گفتم: «من».

گفتند: «من، من [چه معنی دارد]»، و گویا از این جواب دادن بدشان آمد [۲۱۱].

[۲۱۱] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) سبب آنکه پیامبر خدا جاز این نوع جواب دادن بدشان آمد این بود که این نوع جواب دادن، مقصد را اداء نمی‌کرد، زیرا از آن معلوم نمی‌شد که آن شخص کیست، پس باید جواب انسان برای کسی که از داخل خانه می‌پرسد (کیست)؟ طوری باشد که برای صاحب خانه نسبت به این شخص معرفت کامل حاصل گردد، تا اگر خواست در خانه‌اش را برایش بگشاید، ورنه از نزدش معذرت بخواهد. ۲) کسی که به در خانۀ دیگری در می‌زند، اگر فکر می‌کرد که شخص داخل خانه او را از صدایش می‌شناسد، مانعی نیست که بگوید من هستم، و اگر او را از صدایش نمی‌شناخت، باید نام خود را بگوید، و اگر او را به نام نمی‌شناخت، به طور مختصر خود را برایش معرفی نماید، خلاصه آنکه: شخصی که به دروازۀ خانۀ شخص دیگری می‌آید، اگر از داخل خانه از وی می‌پرسند که کیستی؟ باید به طریق مناسبی خود را برای کسی در داخل خانه است معرفی نماید.