فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد ششم

۳- باب: قَوْلِه تَعَالَى: ﴿وَهُوَ العَزِيزُ الحَكِيمُ﴾وَقَوله: ﴿سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ العِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ﴾وَقَوله: ﴿وَلِلَّهِ العِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ﴾
باب [۳]: قوله تعالی: ﴿و او عزیز حکیم است﴾و ﴿پروردگارت با عزت است، و از آنچه و صفش کنند منزه است﴾، و ﴿عزت برای خدا و رسول او است﴾

۲۲۲۲- عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ب: أَنَّ النَّبِيَّ ج، كَانَ يَقُولُ: «أَعُوذُ بِعِزَّتِكَ، الَّذِي لاَ إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الَّذِي لاَ يَمُوتُ، وَالجِنُّ وَالإِنْسُ يَمُوتُونَ» [رواه البخاری: ٧۳۸۳].

۲۲۲۲- از ابن عباسبروایت است که پیامبر خدا جمی‌فرمودند: «پناه می‌جویم به عزت تو، و توآن ذاتی هستی که خدای جز تو نیست، و آن ذاتی هستی که نخواهی مرد و جن و انس می‌میرند» [۳٧۱].

[۳٧۱] بعضی از علماء به استناد بر این حدیث نبوی شریف گفته‌اند که: ملائکه نمی‌میرند، زیرا خداوند نسبت مرگ را تنها به انس وجن داده است، و این دلالت بر این دارد که ملائکه نمی‌میرند، و البته این نظر صحیح نیست، زیرا دلالت حدیث نبوی شریف بر نمردن ملائکه از طریق مفهوم مخالف است، و مفهوم مخالف در نزد بسیاری از علماء حجت نیست، و حتی اگر حجت باشد، جچت بودنش در وقتی است که بدون معارض قوی‌تر از خود باشد، و در اینجا منطوق آیۀ کریمه که ﴿كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۗ﴾باشد، معارض آن است، و طوری که معلوم است، منطوق به اتفاق علماء بر مفهوم مقدم است، و علاوه بر آن مانعی نیست که ملائکه در مسمس جن داخل شوند، زیرا هردو گروه در اینکه از چشم مردم پوشیده می‌باشند، باهم وجه مشترک دارند، پس از خود حدیث نبوی شریف دانسته می‌شود که همان طوری که انس و جن می‌میرند، ملائکه نیز می‌میرند.