فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد ششم

۸- باب: مَا قَدَّمَ مِنْ مَالِهِ فَهُوَ لَهُ
باب [۸]: از مال چیزی برایش می‌ماند، که پیش از خود فرستاده است

۲۱٠۱- عَنِ أبْنِ مَسْعُودٍ سقالَ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «أَيُّكُمْ مَالُ وَارِثِهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنْ مَالِهِ؟» قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، مَا مِنَّا أَحَدٌ إِلَّا مَالُهُ أَحَبُّ إِلَيْهِ، قَالَ: «فَإِنَّ مَالَهُ مَا قَدَّمَ، وَمَالُ وَارِثِهِ مَا أَخَّرَ» [رواه البخاری: ۶۴۴۲].

۲۱٠۱- از ابن مسعودسروایت است که گفت: پیامبر خدا جفرمودند: «چه کسی از شما مال وارث خود را از مال خود بیشتر دوست دارد»؟

گفتند: یا رسول الله! هیچ کسی از ما نیست که مال وارث خود را از مال خود بیشتر دوست داشته باشد.

فرمودند: «مال خودش آن است که پیش از خود فرستاده است، و آنچه که از وی می‌ماند، مال وارث او است» [۲۴٧].

[۲۴٧] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: این حدیث دلالت بر این دارد که انسان باید در حال حیات خود به فکر آخرت خود نیز باشد، و از آنچه که در دست دارد، برای در ماندگان و بی‌چارگان، و در وجوه خیر به مصرف برساند، و به این فکر باشد که مال منفعت بخش برای وی، همان مالی است که پیش از خود فرستاده است، نه مالی که بعد از خود بجا می‌گذارد، زیرا در صورتی که خودش برای آخرت خود کاری نکرده باشد، از باز ماندگان خود چه توقع دارد که آن‌ها برایش کاری بکنند، و این چیز را انسان می‌تواند از کسانی که مال زیادی از خود بجا گذاشته‌اند و رفته‌اند، پند بگیرد و به چشم سر ببیند.